چکیده:
اهميت مباحث مربوط به نحوه وجود معقولات ثانيه فلسفي بسياربارز است چرا كه با وجود اين معقولات ، ارزش معرفتي فلسفه اسلامي ارتقاء مي يابد زيرا فلسفه اسلامي از وجود و عوارض ذاتي آن بحث مي كند كه كلاً معقولات فلسفي است ، از سوي ديگردراين مقاله تقسيم معقولات ثانيه را كه فلسفي و منطقي كه براي اولين بار به دست باني حكمت متعاليه انجام شد شاهد هستيم . صدرالمتالهين با اين كار مي خواست كه اين نظر را كه مفاهيم فلسفي صرفاً مفاهيم ذهني هستند رد كند . همچنين ملاصدرا در حين تحقيق خود ، ويژگيهاي وجود رابط – كه آن نيز از ابداعات خودش است – و نيز حقيقت نسبت و وجود آن را در ظرف عروض و اتصاف تبيين نمود و وجود رابط را بر معناي اتصاف تطبيق نمود و به اين نتيجه رهنمون شد كه وجود معقولات فلسفي درخارج ، وجود رابط و در ذهن وجود وحمولي است واين مسئله به اين دليل كه حقيقت وجود حقيقتي مشكك مي باشد وبراي هر مرتبه ازوجود بهره اي قرار دارد و وجود رابط بهره ضعيفي از وجود دارد آسيبي به ارزش معرفتي وارد نمي كند . سپس اين مقاله به نظر علامه طباطبايي درباره حقيقت وجود رابط مي پردازد .
خلاصه ماشینی:
"( اسفار 1، 366 ) و اخیرا سوال دیگری را مطرح می کنیم : آیا ممکن است که وجودرابط دز قضایایی متحقق بشود که محمول آن قضایا وجود نفسی یا انضمامی نیست صرف نظر از اینکه آنها مانند معقولات ثانیه فلسفی منشأ انتزاع داشتهباشند و یا اینکه این محمولات عدمی باشند ، چرا که وجود رابط به جز در طرفین خود متحقق نمی شود و اگر یکی از آن دوطرف عدمی باشد،آیا تحقق آن ممکن است ؟ واگر پاسخ منفی است ، ایا قضایایی که محمولهایشان عدمی هستند دراصل ، قضایای ثلاثی نمی باشند ؟ برای پاسخ به این سؤال اشاره می کنیم که آرای حکما متفقا دائر بر ضرورت وجود موضوع در قضایای ایجابی است تا صحت حمل تامین گردد و این امر درزبان آنان بعنوان قاعده فرعیت مشهور است : « ثبوت شیء لشیء فرع ثبوت المثبت له » و حکما از این قاعده به نفع اثبات وجود ذهنی و چگونگی اتصاف ماهیت به وجود استدلال می نماید ."