چکیده:
اﻳﻦ ﭘﮋوﻫش ﺑﻪ مطالعه شرايط اجتماعي اواخر دهه1370 و بازنمايي آن سينمايي فيلم نفس عميق(شهبازي، 1380) ﻣﻲﭘﺮدازد. پرسش اصلي پژوهش، تبيين رابطه ي ميان گفتمان مسلط بر جامعه ايران در دوره مزبور و مضامين سينمايي فيلم نفس عميق است. فرضيه ي پژوهش اين است كه فيلم نفس عميق، بازنمايي واقع-گرايانه اي از بستر اجتماعي اش دارد. هدف پژوهش تمركز بر مضامين اين فيلم و شرايط اجتماعي دوره مورد نظر است، تا از اين طريق بتوان به ويژگي هايي دست يافت كه معناي فيلم را در كنش سياسي عصر (ساختارهاي فرا هنري) نشان داد. پژوهش به روش توصيفي-تحليلي است و از روش مطالعه تطبيقي تمثيلي و رويكرد نظريه بازتاب سود مي برد. پس از مطالعه فيلم به مثابه يك متن و مرور خوانش هاي معتبر از شرايط اجتماعي، سياسي و فرهنگي، اقتصادي زمانه ي مزبور، يافته ها حاكي از آن است كه فيلم نفس عميق كاملاٌ برآمده از شرايط اجتماعي، فرهنگي، تاريخي و گفتماني سال توليدش است. در نتيجه ساز و كار اين فيلم فرهنگي ـ اجتماعي اسـت.
خلاصه ماشینی:
"هدف این پـژوهش تمرکز بر مضامین فیلم نفس عمیق و شرایط اجتماعی دورة مورد نظـر اسـت تـا از ایـن طریـق بتوان به ویژگیهایی دسـت یافـت کـه معنـای فـیلم را در کـنش سیاسـی عصـر (سـاختارهای فراهنری) نشان داد.
پرسشی که این پژوهش به آن میپردازد این است که مناسبت شرایط چیره بر جامعۀ ایران در زمان تولید فیلم و مضامین سینمایی مستتر در فیلم نفس عمیق چیست ؟ ضرورت پاسخ بـه این پرسش در ساختاری علمی- پژوهشی دلیل پرداختن به این مطالعـه اسـت .
در ایـن زمینـه چند پرسش مقدماتی دیگر مطرح میشود: شرایط اجتماعی اواخر دهۀ ١٣٧٠ در ایران (تهـران ) چیست ؟ گفتمان برسازندة فرهنگ چیره بر سینمای ایران در آن زمان چـه بـوده اسـت ؟ فـیلم نفس عمیق چگونه جامعۀ تهران را بازمینمایاند؟ با پاسخ به این پرسش ها، میتـوان بـه تطبیـق شـرایط اجتمـاعی ایـران و مضـامین سـینمایی فـیلم نفـس عمیـق پرداخـت .
» به بررسی بازتاب مطالبات سیاسی در سینمای ایران در سـال هـای ١٣٧٤ تا ١٣٨٤ پرداخته و به این نتیجه رسیده اند که آزادی سینما تـأثیر مثبتـی در بازنمـایی خواسته های جامعه در سینما داشته است .
ویژگیهایی در این فیلم وجود دارد که به آن جنبۀ اجتماعی میدهد ـ جوانان بیهویت ، سپرده شده به تقدیر و کلبیمسلک فـیلم بـه گونـه ای ترسـیم شـده انـد کـه مخاطب آن ها را مقصر نمیداند؛ فیلم صرفا گزارش امر واقع است و قضاوتی نمیکند."