چکیده:
برآورد صحیح رسوبدهی حوضه های آبخیز از جنبه های مختلف اعم از مدیریت منابع آب و خاک، عمران ، فعالیت های زیربنایی ، مقوله های اقتصادی و اجتماعی همیشه مدنظر برنامه ریزان میباشد. نکته قابل توجه در این میان تفاوت رفتاری رودخانه در حوضه های آبخیز مناطق خشک و مرطوب میباشد. توجه محقیقن به اقلیم منطقه مطالعاتی در استفاده از روش های مناسب جهت آنالیز نتایج حاصل از روش های مختلف درایجاد تصمیم گیریهای بهتر مفید خواهد بود. هدف از تحقیق حاضر بررسی منحنیهای سنجه رسوب در ١٢ایستگاه در مناطق خشک و مرطوب به دو روش یک خطی و حد واسط دسته ها و بررسی ضرایب اصلاحی (شامل فائوF١١٣٤، کیو ام ال ایF٢١٣٣، اسمیرینگ F٣١٣٣، ام وی یو ام F٤١٣٣ و بتاF١٣٣ ) جهت رفع اریب 5این منحنیها میباشد. سپس با استفاده از آماره های ام ایF٦١٣٥، پیF٧١٣٥ و آر ام اس ایF٨١٥٦ هر کدام از ضرایب اصلاحی صحت سنجی شد. نتایج تحقیق حاضر مناسب بودن روش حد واسط دسته ها برایایستگاه های مناطق خشک و نیمه خشک وایستگاه های مناطق مرطوب و نیمه مرطوب را نشان داد. بهترین ضریب اصلاحی درایستگاه های مناطق خشک و نیمه خشک و مرطوب و نیمه مرطوب نیز ضریب اصلاحی ام وی یو ام میباشد به عنوان مثال شاخص ریشه خطای استاندارد درایستگاه سد گرگان در منطقه نیمه مرطوب در مورد ضریب اصلاحی ام وی یو ام ، ٦٣/٨٧ بوده است و در موردایستگاه تیر در منطقه نیمه خشک این مقدار ٦٥/١٢ بوده که نسبت به سایر ضرایب اصلاحی ریشه خطای استاندارد کمتری داشته است .
خلاصه ماشینی:
"جدول ١- مشخصات ایستگاه های مطالعاتی نام ایستگاه دوره آماری نوع اقلیم متوسط بارش سالیانه (میلیمتر) چول هول 64-84 خشک و نیمه خشک 306 آفرینه 64-84 خشک و نیمه خشک 497 پل دختر 64-84 خشک و نیمه خشک 408 کاکا رضا 64-84 خشک و نیمه خشک 531 تیر 64-84 خشک و نیمه خشک 509 چمزمان 64-84 خشک و نیمه خشک 505 آبشار 64-84 مرطوب و نیمه مرطوب 721 تمر 64-84 مرطوب و نیمه مرطوب 711 قزاقلی 64-84 مرطوب و نیمه مرطوب 555 سد گرگان 64-84 مرطوب و نیمه مرطوب 686 شیرگاه 64-84 مرطوب و نیمه مرطوب 819 پل زغال 64-84 مرطوب و نیمه مرطوب 615 / شکل ١ منطقه مطالعاتی بر روی نقشه ایران (منظقه مطالعاتی پررنگ تر نشان داده شده است ) منحنی سنجه رسوب : بخش اعظمی از داده های غلظت رسوب معلق از نمونه برداریهای دستی در فواصل زمانی مختلف تهیه میشوند (هروویتزF١١٥١، ٢٠٠٣، ٣).
جدول ٨- آماره صحت پی و ام ای درایستگاه های مناطق خشک و نیمه خشک نام ایستگاه ام ای فائو کیو ام ال ای اسمیرینگ ام وی یو ام پی فائو کیو ام اسمیرینگ ام وی یو ام ال ای چول هول ١/٠٥- ١/٠٥- ١/٤٥- U٠٨١- ٠/٠١ ٣/١ ٣/٥ U٠٥٨ آفرینه ٣٧/٦٦- ٢١/٨- ٢٦/١١- U٠٨٢- ٠/٠٧ ١/٣ ١/٨ U١٢ پل دختر ٠/٠٩- ٢١/٤٧- ٦/٤٧- U٠١٤- ٠/٠١ ٤/١ ٦/٣ U١٥ کاکا رضا ١/٠٣- ٢/٤٩- ٠/٩٨ U٠٧٤- ٠/٠٨ ٨/٥ ٥/٧ U٠١٥ تیر ٠/٠٤- ٠/٢٤ ٠/٠٩ U٠٠٤ ٠/٠١ ٤/٨ ٦/٠٤ U١٠٥ چمزمان ٠/٠٣- ٠/٠٢- ٠/٠٤- U٠٠١- ٠/٠٣ ٠/٧ ٠/٣٤ U١١ در جدول ٩ شاخص صحت پی و ام ای درایستگاه های مناطق مرطوب و نیمه مرطوب برای هر یک از ضرایب اصلاحی پیشنهادی و برای حالت منحنی سنجه رسوب حد واسط دسته ها نشان داده شده است ."