چکیده:
این مقاله به بررسی شناخت ابعاد علمی و نظری تفکر راهبردی آیتالله خامنهای از منظر مکتب رئالیسم پرداخته و سعی در پاسخ به این سئوال دارد که آیا مکتب رئالیسم از توانایی و ظرفیت لازم برای تبیین انگیزهها، اهداف، تصمیمها، رفتارها و رویکردهای رهبری در مقام فرماندهی کل قوای مسلح در جمهوری اسلامی ایران برخوردار است؟ نویسندگان معتقدند فرامین و اندیشههای دفاعی آیتالله خامنهای غالباَ مبتنی بر افزایش «امنیت نسبی» و نه «قدرت نسبی» است؛ که به شکلی واقعگرایانه بازتعریف و بر مبنای ملاحظات اخلاقی (اسلامی) صورتبندی شده است. بر این اساس، اهداف و راهبردهای نظامی آیتالله خامنهای عموماً در راستای فعالسازی الگوهای معطوف به بازدارندگی فعال و مهار چالشهای ناشی از بروز تحولات جدید در مناطق فوری امنیتی کشور است.
The paper intense to illustrate the scientific and theoretical strategy thought of Ayatollah Khamenei، based on realism and also it answers the question that whether Realism has the capacity and required capabilities to analyze and illustrate r their motivations، decisions، behaviors and approaches of the leadership as the commander-in-chief of the Armed Forces of the Islamic Republic of Iran.
The authors of the paper believe that the tragic decrees and thoughts of Ayatollah Khamenei are mainly aimed at increasing the relative security rather than relative power of the country. This kind of view is in fact a realistic knowledge of the issues and is bound to the ethical and Islamic frameworks. Therefore، the military goals and strategies of Ayatollah Khamenei are shaped towards active and as well as containment of the challenges emerged out of new developments in the field of urgent security issues of the country.
خلاصه ماشینی:
در جمهوری اسلامی ایران ، دیدار نظامیـان یعنـی مجموعـه نیروهای مسلح با آیت الله خامنه ای به عنوان «فرماندهی معظم کل قوا» مورد تأکید قرار میگیرد؛ یعنی زمانیکه در سخنرانیهـای خـود مبـاحثی را در حـوزة نظـامی، امنیتـی و دفـاعی مطـرح میکنند، بیانات ایشان چه به صورت «صریح » و چه «ضمنی» بلافاصله به عنـوان «دسـتورالعمل نظامی و راهبردی جدید یا تکمیلی» مبنای عمل همۀ شاخه های نظامی کشور و مراکز مرتبط بـا مسائل امنیتی و دفاعی قرار میگیرد.
تفکر راهبردی آیت الله خامنه ای و نظریه رئالیسم با توجه به اینکه سیاست های کلی و راهبردی نظام در قلمرو سیاست خارجی و دکترین نظامی و دفاعی کشور توسط رهبری تعیین و ابلاغ میشود؛ این امر حداقل به لحاظ نظری و علمی از آن جهت حائز اهمیت است که دریابیم اساسا کدام یک از نظریه های روابط بین الملل بـه تفکـر راهبردی - دفاعی آیت الله خامنه ای در ایران نزدیک تر اسـت ؟ نگـاه مسـلط در ایـالات متحـده آمریکا و متحدان منطقه ای آن ، انگیزه و دلیل اصلی تلاش جمهوری اسلامی ایران برای افزایش نقش خود در منطقه را افزایش «قـدرت نسـبی»١ در خاورمیانـه قلمـداد مـیکنـد؛ کـه مـاهیتی «تهاجمی» داشته و اهداف و راهبردهای آن به صورت حداکثری، گسترش طلبی، فرصت طلبانـه و عموما ایدئولوژیک روایت شده و مورد ارزیابی قرار گرفتـه اسـت (-٣٨٦ :٢٠١٣ ,oTrevin ٣٩٢).