چکیده:
پیشینه ایلات و سلسلههایی که تا عصر پهلوی با اتکا بر قدرت ایلی و تبار خویش بر ایران حکومت میکردهاند نشان میدهد که عشایر نیروی اصلی در جنگ با دشمن و حراست از مرزها حراست بودهاند. در جنگ تحمیلی هشت ساله عراق علیه ایران (1359 تا 1367 ه.ش) علاوه بر رزمندگان اعم از سپاه پاسداران، ارتش جمهوری اسلامی ایران، بسیج، ژاندارمری و نیروهای کمیته انقلاب اسلامی که در جبههها با دشمن میجنگیدند و از مرزهای ایران دفاع میکردند، اقشار مختلف جامعه با شیوهها و روشهای گوناگون حضور فعال داشته و نقشآفرینی کردهاند. عشایر یکی از این قشرها بودند که با حمایتهای خود، زمین تقویت روحیه رزمندگان را در جبههها فراهم کردند. عشایر با ویژگیهای جمعیت زیاد، کوچرو بودن و جابهجا شدن و ساختار سلسلهمراتب ایلی از اهمیت زیادی برخوردار هستند. عشایر استان ایلام نیز از این ویژگیهای برخوردارند. با توجه به بافت عشایری موجود در استان ایلام این مقاله درصدد پاسخ به این پرسش است که نقش عشایر استان ایلام در جنگ تحمیلی چه بوده است و این نقش چگونه و با چه روشهایی ایفا شده است؟ مقاله حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به تبیین این نقش پرداخته و با واکاوی این موضوع و بررسی منابع و مصاحبههای انجامشده، به این نتایج رسیده که عشایر این استان با انجام اقداماتی مانند تولید فراوردههای دامی، کمکهای مالی و غیرمالی به جبههها، اعزام نیرو به جبههها، شرکت در عملیات و حضور در مناطق جنگی، در تقویت اقتصاد کشور و روحیه رزمندگان در جبههها نقش قابل توجهی داشتهاند.
خلاصه ماشینی:
باتوجه به بافت عشایریموجوددراستان ایلام این مقاله درصددپاسخ به این پرسش است که نقش عشایر استان ایلام درجنگ تحمیلیچه بوده است واین نقش چگونه وباچه روش هاییایفاشده است ؟ مقاله حاضرباروش توصیفی–تحلیلیبه تبیین این نقش پرداخته وباواکاویاین موضوع و بررسیمنابع ومصاحبه هایانجام شده ،به این نتایج رسیده که عشایراین استان باانجام اقداماتی مانندتولیدفراورده هایدامی،کمک هایمالیوغیرمالیبه جبهه ها،اعزام نیروبه جبهه ها،شرکت درعملیات وحضوردرمناطق جنگی،درتقویت اقتصادکشوروروحیه رزمندگان درجبهه ها نقش قابل توجهیداشته اند.
چارچوب نظری این مقاله برایشناخت ،بررسیوتبیین نقش عشایراستان ایلام درجنگ تحمیلیعراق علیه ایران صورت گرفته است ،زیرابیشترجمعیت استان ایلام ازایلات وعشایرتشکیل شده واین ایلات ازروزهایآغازین جنگ تحمیلیبیدرنگ به مقابله بادشمن پرداختندودرزمین گیر کردن دشمن درجبهه هایایلام باکمک سایرنیروهانقش نظامیودفاعیداشتند.
مقاله پیش رودرصددیافتن پاسخ این پرسش ها است که آیاعشایراستان ایلام همچون سایرعشایروایلات کشوردردفاع مقدس نقش دفاعیداشته اند؟واگرنقش داشته اندباچه شیوه هاییانجام گرفته است ؟به تعبیردیگراین پژوهش ،درپیبررسی،تبیین وچگونگینقش عشایراستان ایلام دردفاع ازمرزهایکشوردر مقابل ارتش عراق ،تقویت روحیه رزمندگان وحضورآنان درعملیات جنگ تحمیلیاست .
همچنین در کتاب هایتقویم دفاع مقدس (غرش توپ ها)،جلددوم تألیف فرهادبهروزیبه کوشش سعید پورداراب ،روزشمارجنگ ایران وعراق ،جلدوعبورازمرزچاپ مرکزمطالعات وتحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامیکه به وسیله علیرضالطف الله زادگان نوشته شده است ، آشناییباعلوم ومعارف دفاع مقدس تألیف هادیمرادپیریومجتبیشربتی،آشناییبادفاع مقدس تألیف اسماعیل منصوریلاریجانیونیزاسنادمرکزمطالعات وتحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامیوروزنامه هایاطلاعات وجمهوریاسلامیبه عشایراستان ایلام وحضور آنان دردفاع مقدس اشاره ایپراکنده کرده اند؛ولیتاکنون مقاله اینظام منددراین خصوص نوشته وچاپ نشده است .