چکیده:
با توجه و بررسی ادبیات ایران و آلمان مشاهده می شود که چارچوب داستان در داستان که روشی شرقی است و از راه ایران به ادبیات اروپایی راه یافته، در ایران و اروپا با هدفهای مختلفی به کار برده شده است. در اروپا و بهخصوص در آلمان، شیوه بهکارگیری داستان در داستان گونة جدیدی در ادبیات داستانی را پدید آورد که در آغاز به عنوان یکی از ویژگیهای گونة ادبی نوول (رمان یا داستان) شناخته شد. نظریة شهباز (سمبل نقطة عطف یا چرخش داستان) که برای نوول ارائه شد، به عقیدة برخی از ادباء لازم دانسته شده است، ولی برخی دیگر از ادباء به آن چندان پایبند و معتقد نبودهاند. روش داستان در داستان با اهداف گوناگونی به کار برده شده است. در ادبیات ایرانی، نویسندگان این گونه داستانها با بهکارگیری روش داستان در داستان، بیشتر قصد رواندرمانی فرد روانپریش را دنبال میکردند؛ در صورتی که نویسندگان آلمانی هدف دیگری را مد نظر داشتهاند که با هدف نویسندگان ایرانی در کاربرد این روش تا اندازهای متفاوت است. این تفاوت در دورههای مختلف ادبی اروپا نیز از یکدیگر متمایزند. در این مقاله ابتداء ویژگیها و تفاوتهای بهکارگیری شیوه داستان در داستان و سپس با ارائه چند مثال از ادبیات ایران و آلمان، ریشههای شرقی و نیز علل و اهداف کاربرد این مقوله مورد نقد و بررسی قرار میگیرد.
One could see, considering German and Iranian Literatures, that Story in Story, as an oriental Technique, which penetrated from Iran to European literature, has been applied in different ways in Iran and Europe. The Mode of application of Technique created a new Genre in Fiction in Europe and especially Germany, which firstly has been assigned as Characteristics of Novel. Some Scholars saw Falkentheorie (as Symbol of turning point or reversal in the Story) in the Novel as essential, but others did not take it seriously. Main Objective of Iranian Authors, using Story in Story, was to psychotherapy of psychotic people. But European Authors applied the Technique in different Manner. Obviously, one sees the Difference in various literary Epochs. The Paper is concentrated on Description of these Differences; furthermore, using some Examples from oriental and occidental literatures, the Paper analyses Features of Story in Story.