چکیده:
اقتصاد سایهای بخش مهمی از اقتصاد کشورها را تشکیل می دهد. تولید کالاها وخدمات در این بخش عموماً با فرار از قوانین و مقررّات مثل قوانین زیست محیطی همراه است که بر این اساس فعالیّت اکثر واحدهای اقتصادی در این بخش دارای اثرات جانبی منفی زیست محیطی هستند. با توجه به موضوع توسعه پایدار توجه به عواملی که سلامت محیط زیست را در معرض تهدید قرار می دهد، از اهمیّت جدی برخوردار است که یکی از این عوامل رشد اقتصاد سایه است. اقتصاد سایهای تابع عوامل مختلفی از جمله فساد اقتصادی است. در این پژوهش رابطه بین فساد اقتصادی، اقتصاد سایهای و آلودگی محیط زیست با استفاده از الگوی ارتباطات خطی ساختاری (LISREL) برای کشورهای عضو اوپک از جمله ایران طی دوره (2012-2000 ) مورد بررسی و تحلیل تجربی قرار گرفته است. نتایج حاصل از تخمین مدل نشان میدهد اولاً: رابطه مثبت و معنی داری بین فساد اقتصادی و اقتصاد سایهای وجود دارد؛ بهطوری که افزایش فساد اقتصادی به اندازه یک واحد، اقتصاد سایهای به اندازه 73/0 واحد افزایش مییابد. ثانیاً: افزایش فعالیتهای غیر قانونی در بخش اقتصاد سایهای بر رشد شاخصهای آلودهکنندۀ محیط زیست اثر مثبت و معنیداری دارد؛ بهطویکه با رشد اقتصاد سایهای، متغیّرهای آلوده کننده محیط زیست مثل انتشار دی اکسید کربن، مصرف سوخت فسیلی و مساحت جنگل با ضرایب (0.91) ، (0.47) ، (0.53-) تحت تأثیر قرار میگیرند.
Sector of countries economy related to shadow economy. Production in sector of the shadow economy associated with evading rules such as environmental laws. On this basis، activity of most economic units in the shadow economy have the negative externalities. In Program of the sustainable development، has been considered environmental quality. The growth of shadow economy is one of the factors that destroys environmental quality which depends to various factors such as corruption. In this paper، has been studied the relationship among corruption، shadow economy and environmental pollution using linear structural relationship pattern for OPEC like Iran countries over (2000-2012). The results from estimated models show that i) there is a positive relationship between corruption and the shadow economy; so that increasing corruption by one unite lead to rise the shadow economy by 73/0، ii) increasing illegal activities in sector of the shadow economy have the significant and positive effect on the environmental pollution indexes; so that، with growth of the shadow economy by one unite، are affected environmental pollution indexes include carbon dioxide emissions، consumption of fossil fuels and forest area by (0.91)، (0.47) and (-0.53)، respectively.
خلاصه ماشینی:
"Sustainable Develoment Shadow Economy Economic Corruption هدف از ارایه این مقاله، بررسی رابطه بین فساد اقتصادی، اقتصاد سایهای و آلودگی محیط زیست در سطح کشورها میباشد.
در این راستا ابتدا مدل تحقیق در چارچوب الگوی ارتباطات خطی ساختاری یا لیزرل تصریح و سپس با استفاده از دادههای کشورهای منتخب اوپک از جمله ایران طی سالهای 2000 تا 2012 تخمین زده میشود 1 تا بر اساس آن، اثر مستقیم اقتصاد سایهای بر شاخصهای آلوده کننده محیط زیست و اثر غیر مستقیم فساد اقتصادی بر آلودگی از کانال اقتصاد سایه مورد بررسی و تحلیل تجربی قرار گیرد.
در این مطالعه، با تشریح نتایج اقتصادی ترویج استفاده از سوخت پروپان در میان کورههای آجرپزی سنتی در شهر "سی دی جوآرز 6 " مکزیک که یکی از منابع عمدۀ آلودگی هوا – بهعلت استفاده از سوختهای ارزان و ناکارا- است، تأکید شد: فشار جامعه که توسط واحدهای رقیب و سازمانهای محلی بر بنگاه های فعال در بخش اقتصاد سایهای Schneider and Enste Loayza Tanzi Blackman & Bannister Propene Cd. Juarez اعمال شد، مشوقهایی را برای پذیرش تکنولوژی پاک به منظور کاهش آلودگی زیست محیطی در بخش اقتصاد سایهای مکزیک به وجود آورد.
در واقع، با توجه به آنکه بخش عمدهای از واحدهای اقتصادی فعال در بخش اقتصاد سایهای، در صنایع و بخشهایی انجام میشود که دارای نهادههای غیر استاندارد، مستهلک و آلودهکننده محیط زیست هستند؛ علاوه بر آن، فعالیتهای اقتصاد سایهای خارج از نظارت و کنترلهای دولتی بوده و در آنها قوانین و مقررات زیست محیطی به طور کامل اجرا نمیشود؛ انتظار میرود با رشد اقتصاد سایهای، آلودگی زیست محیطی در سطح کشورها افزایش یابد که نتایج مدل تخمینی، این موضوع را تأیید کرده است."