چکیده:
يكي از ابعاد بسيار مهم محروميت روستاييان، طرد اجتماعي آن ها از جامعه است. طرد اجتماعي زندگي فرد را با عدم امنيت و آسيب پذيري مواجه مي كند. پژوهش حاضر به منظور بررسي وضعيت طرد اجتماعي زنان روستايي در روستاي چمران از توابع بخش نوبران در شهرستان ساوه انجام شده است. در اين مطالعه كه با روش كيفي انجام شده، براي جمع آوري داده ها، تكنيك مصاحبه گروهي، مصاحبه فردي، ترسيم نقشه اجتماعي، تهيه جدول مادر و مشاهده غيرمشاركتي و براي تحليل داده ها نيز روش تحليل موضوعي مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس يافته هاي پژوهش حاضر، زنان روستايي گاه به صورت اجباري و گاه به طور خودخواسته از مشاركت در فعاليت هاي اجتماعي و حضور در جامعه طرد گشته اند. «فقر درآمدي»، «طلاق»، «رفتارهاي انحرافي (دزدي)»، «تجرد در سنين بالا» موجب طرد اجباري زنان روستايي گرديده و «بيماري و معلوليت»، «كم رويي» و «خودسوزي»، زنان را به صورت خودخواسته با پديده طرد اجتماعي مواجه كرده است. بدگويي، عدم معاشرت، كم محلي، تمسخر و طعنه، انگشت نمايي، بي آبرويي و بدنامي، شرم، تمايل به تنهايي، احساس انگشت نمايي و حساس بودن نسبت به رفتارهاي سايرين نيز از سازوكارهاي تشديد كننده طرد اجتماعي است كه برخي از سوي جامعه و برخي از سوي فرد دچار طرد اعمال مي شود و بيش از پيش فرد را در ورطه طرد اجتماعي فرو مي برد و در نهايت موجب بروز پيامدهاي گوناگوني در روابط اجتماعي و احساسات فردي مي گردد.
خلاصه ماشینی:
"Braun & Clarke جدول (١): مشخصات شرکت کنندگان در مصاحبه های گروهی شماره مصاحبه گروهی شماره شرکت کننده کد خانوار سن تحصیلات فعالیت وضعیت تأهل 1 51 43 پنجم ابتدایی خانه دار متأهل 2 52 35 پنجم ابتدایی خانه دار متأهل 1 3 80 55 بیسواد خانه دار همسر فوت شده 4 44 49 بیسواد خانه دار متأهل 5 67 24 دیپلم خانه دار متأهل 6 56 30 سیکل خانه دار متأهل 7 97 44 پنجم ابتدایی خانه دار متأهل 8 22 51 بیسواد خانه دار متأهل 9 25 28 دیپلم خانه دار متأهل 2 10 16 34 سیکل خانه دار متأهل 11 18 25 سیکل خانه دار متأهل 12 15 38 سیکل خانه دار متأهل با انجام مصاحبه های گروهی، برخی از عوامل مؤثر بر طرد اجتماعی زنان روستایی شناسایی گردید، اما به منظور شناسایی دقیق تر زنان مطرود روستا و مکان زندگی آن ها برای انجام مصاحبه های فردی، نقشه اجتماعی روستا با مشارکت روستاییان ترسیم و اطلاعات خانوارهای روستایی برای تکمیل جدول مادر جمع آوری گردید١.
البته در رویکردهایی نظیر جنسیتی شدن فقر تا حدودی سعی شده است مسئله محرومیت زنان از بعد مادی مورد بررسی قرار گیرد، اما صرفا توجه به این موضوع نمیتواند مجموعه واقعیت ها و مسائل زنان ، از جمله عدم دسترسی آن ها به بسیاری از امکانات و فرصت های ارتقای توسعه انسانی و شغل و نیز عدم توانایی مشارکت آن ها در زندگی سیاسی، اجتماعی، خانوادگی و محرومیت از حقوق شهروندی و فردی را نمایان کند."