چکیده:
هدف این پژوهش ، تدوین منشور اخلاقی ـ حقوقی مشاغل براساس دیدگاه اهل بیت (ع ) است . این پژوهش به روش تحلیل محتوا انجام شده است . برای دستیابی به این هدف به روش نمونه گیری هدفمند از نوع موارد معروف ، کتاب مفاتیح الحیات انتخاب شد؛ سپس محتوای کتاب از نظر ویژگیهای اخلاقی و حقوقی مشاغل مورد تحلیل قرار گرفت . در این تحلیل ، ابتدا مفاهیم مرتبط با ویژگیهای اخلاقی و حقوقی مشاغل استخراج ، سپس مفاهیم براساس محتوای مشترک، طبقه بندی شد و در نهایت مفاهیم طبقه بندی شده براساس محتوا به مشاغل مختلف اختصاص یافت ؛ به این ترتیب ، منشور عمومی اخلاقی ـ حقوقی (مشترک در همه مشاغل ) و منشور اختصاصی اخلاقی ـ حقوقی (به تفکیک برای بیست شغل ) براساس دیدگاه اهل بیت (ع ) تدوین و اعتبار و پایایی منشور مورد بررسی و تایید قرار گرفت . در مجموع با توجه به این منشور، نقشه منشور اسلامی اخلاقی ـ حقوقی مشاغل ترسیم شد که در این نقشه ، آداب فکری، گفتاری و رفتاری متناسب با مشاغل مختلف و رابطه انسان با خدا، انسان با انسان ، انسان با حیوان ، انسان با طبیعت و انسان با مصنوعات مورد توجه قرار گرفته است .
خلاصه ماشینی:
در صورتی که ایران به عنوان یک کشور اسلامی باید در زمینه حفظ اخلاق کاری سرامد دیگر کشورها باشد بویژه اینکه اهل بیت (ع ) سرچشمه اخلاق در همه امور هستند تا جایی که در بسیاری از روایات از کار و تلاش برای روزی حلال به عبادت برتر تعبیر شده و اصول اخلاق کاری نیز در حرفه های مختلف ذکر شده (آیت الله جوادی آملی، ١٣٩١) است ؛ به همین علت ، برخی از پژوهشگران به مطالعه اخلاق کار اسلامی با دیگر متغیرها مانند تعهد سازمانی، رضایت شغلی (رجبیپور میبدی و دهقانی فیروزآبادی، ١٣٩١؛ حسنی، حیدریزاده و قاسم زاده علیشاهی، ١٣٩١) و درگیری شغلی (اردلان ، قنبری ، فیضی، سیف پناهی و زندی، ١٣٩٣) پرداخته اند؛ اما در هیچ کدام از این پژوهشها منشور اخلاقی مشاغل از دیدگاه اهل بیت (ع ) مورد بررسی قرار نگرفته است .
1 - Content validity Ratio (CVR) 2 - Bonini Campos & Do Prado 3 - Cohen's Kappa coefficient جدول ١: منشور عمومی اخلاقی ـ حقوقی مشاغل موضوع یا طبقه نمونه مفاهیم توجه به اهمیت کار گروهی از اصحاب رسول خدا(ص ) با برداشتی نادرست از آیه «هر کس از خدا پروا کند برایش رهایی قرار دهد و از جایی که گمان نمیبرد روزیش دهد» (١) از کار دست کشیده به عبادت و دعا پرداختند.
جدول ٢: منشور اختصاصی اخلاقی ـ حقوقی معلم یا استاد موضوع یا طبقه نمونه مفاهیم توجه به اهمیت آموزش به دیگران رسول خدا(ص ) بهترین صدقه این است که مرد، دانشی را بداند و آن را به برادرش یاد دهد (٥٧).