چکیده:
نسیم دریا یکی از مهمترین گردشهای جوی مناطق ساحلی است. جریان مذکور با توجه به شرایط جغرافیای همانند توپوگرافی، ویژگیهای سطح زمین و مشخصههای آب و خشکی با شدتهای مختلف جریان دارد. ارتفاعات جنوبی دریای خزر به دلیل محصور کردن کرانه های خزری بین دریا و توده کوهستانی می تواند تاثیرات مهمی بر شرایط اقلیمی و گردش جو ناحیه، از جمله نسیم دریا داشته باشد. هدف مطالعه پیشرو، شبیهسازی نقش توپوگرافی در ویژگی های گردش نیسم دریا بویژه، ضخامت و عمق نفوذ آن در کرانههای جنوبی دریای خزر است. جهت این امر از مدل اقلیمی مقیاس منطقهایی RegCM4 جفت شده با یک مدل دریاچه و داده های بازکاوی شده NCEP/NCAR جهت تعیین شرایط اولیه مدل استفاده گردید. مدل در دو حالت مرجع (وجود کوه) و شرایط حذف توپوگرافی برای زمان حداکثر فعالیت نسیمدریا در سواحل جنوبی دریای خزر ( ماه جولای سال 2002) اجراشد. خروجی مدل نشان داد در زمان حذف توپوگرافی عمق نفوذ نسیمدریا بهطور چشمگیری تا موقعیت فعلی دامنههای جنوبی رشتهکوه البرز (عرض 35 درجه شمالی) افزایش پیدا کرده اما در مقابل جریان نسیمخشکی در منطقه تقریبا از بین رفته است، بیشینه افزایش سرعت و تغییر جهت باد به ترتیب در سواحل جنوبشرقی و البرز مرکزی مشاهده گردید. علاوه بر آن با توجه به برطرف شدن مانع ارتفاعات، ضخامت نسیم دریا در مناطق مختلف به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده که بیشترین میزان تغییرات در در سواحل شرقی ( طول 53 درجه شرقی) بوده است.
خلاصه ماشینی:
"خروجی مدل نشان داد در زمان حذف توپوگرافی عمق نفوذ نسیم دریا به طور چشمگیری تا موقعیت فعلی دامنه های جنوبی رشته کوه البرز (عرض o٣٥ شمالی) افزایش پیدا کرده اما در مقابل جریان نسیم خشکی در منطقه تقریبا از بین رفته است ، بیشینه افزایش سرعت و تغییر جهت باد به ترتیب در سواحل جنوب شرقی و البرز مرکزی مشاهده گردید.
با توجه به تاثیرگذاری شرایط جغرافیایی از جمله : توپوگرافی بروی پدیده ها و گردش جوی بخصوص در مقیاس محلی، در این مطالعه سعی شده اثرگذاری رشته - کوه البرز و تالش بروی ساختار، سازوکار و ویژگیهای پدیده نسیم دریا در سواحل جنوبی دریای خزر با استفاده از مدل اقلیمی مقیاس منطقه ایی RegCM٤٥ شبیه سازی شود.
نقشه ماهانه بردار باد سطح زمین در ساعت GMT١٢، شرایط مرجع (خطوط آبی) و ساعت GMT٠٠، شرایط مرجع (خطوط آبی) و شرایط حاصل از حذف توپوگرافی( خطوط قرمز) شرایط حاصل از حذف توپوگرافی ( خطوط قرمز) شکل ٧ تغییرات ضخامت نسیم دریا مربوط به مناطق بندر انزلی -رشت (o٤٩٥)، نوشهر (o٥١٥) و ساری (o٥٣) در شرایط مرجع و غیر مرجع را نشان میدهد که در هر سه منطقه بعد از حذف توپوگرافی میزان نفوذ باد شمالی (نسیم دریا) به داخل خشکی با ارتفاع بیشتری میسر شده است .
نتایج نشان داد با حذف توپوگرافی نسیم دریا تا مناطق جنوبی رشته کوه البرز (٣٥ شمالی) پیشروی (بین ١٠٠ تا ١٦٠ کیلومتر) کرده و نسیم خشکی در منطقه از بین رفته است ، در این رابطه بیشینه افزایش سرعت در سواحل شرقی و بیشترین تغییر جهت باد در ناحیه مرکزی مشاهده گردید."