چکیده:
«علم قرائت» را میتوان یکی از مهمترین علوم قرآنی دانست که تاثیری مستقیم بر ترجمه و تفسیر قرآن دارد. بررسی و ملاحظه ترجمهها و تفاسیر قرآن در آیاتی که قرائات مختلف در کلمه یا کلماتی از آنها وجود دارد که بر معنای آیات موثر است، نشانگر قرائت مورد پذیرش یا حداقل مرجح نزد مترجم یا مفسر قرآن می باشد. در این مقاله، ابتدا معرفی یک ترجمه (ترجمه ای ناشناخته و تصحیح شده از منطقه خراسان بزرگ) و سه تفسیر قرآن کریم (منهج الصادقین، زبده التفاسیر و مواهب العلیه یا تفسیر حسینی) از مترجمان و مفسران ایرانی در قرن دهم هجری قمری مورد مطالعه قرار گرفته است. انتخاب قرن دهم از آن رو صورت پذیرفته که شواهد مختلف نشان میدهد در این قرن، مراحل آغازین دوره رویآوری کاتبان، مترجمان و مفسران به یک قرائت از میان قرائات مشهور صورت پذیرفته است. بررسی مقایسه ای قرائت قرآن در این ترجمه و تفاسیر نشان می دهد هرچند پذیرش قرائت واحد در قرن دهم نزد عموم محققان و در تمام مناطق ایران به طور فراگیر به چشم نمی خورد، ولی توجه به روایات منقول از عاصم بن ابی النجود کوفی بیشتر است. در این میان، تطابق کامل قرائت برخی از آثار با قرائت عاصم به روایت ابوبکر شعبه بن عیاش در قرن دهم از قبیل «منهج الصادقین» و «تفسیر حسینی» نتیجه یاد شده را تقویت می کند.«علم قرائت » را میتوان یکی از مهم تـرین علـوم قرآنـی دانسـت کـه تـاثیری مسـتقیم بـر ترجمـه و تفسـیر قـرآن دارد. بررسـی و ملاحظـه ترجمه ها و تفاسیر قرآن در آیاتی کـه قرائـات مختلـف در کلمـه یـا کلماتی از آن ها وجود دارد که بر معنای آیات مـوثر اسـت ، نشـانگر قرائت مورد پذیرش یـا حـداقل مـرجح نـزد متـرجم یـا مفسـر قـرآن میباشد. در این مقاله ، ابتدا معرفی یک ترجمه (ترجمه ای ناشناخته و تصحیح شده از منطقـه خراسـان بـزرگ ) و سـه تفسـیر قـرآن کـریم (منهج الصادقین ، زبدة التفاسیر و مواهب العلیه یـا تفسـیر حسـینی) از مترجمان و مفسران ایرانی در قرن دهم هجـری قمـری مـورد مطالعـه قرار گرفته است . انتخـاب قـرن دهـم از آن رو صـورت پذیرفتـه کـه شواهد مختلف نشـان مـیدهـد در ایـن قـرن ، مراحـل آغـازین دوره رویآوری کاتبان ، مترجمان و مفسران به یک قرائت از میان قرائات مشهور صورت پذیرفته است . بررسی مقایسه ای قرائت قرآن در ایـن ترجمه و تفاسیر نشان میدهد هرچند پذیرش قرائـت واحـد در قـرن دهم نزد عموم محققان و در تمام مناطق ایران به طور فراگیر به چشم نمیخورد، ولی توجـه بـه روایـات منقـول از عاصـم بـن ابـیالنجـود کوفی بیشتر است . در این میان ، تطابق کامل قرائت برخی از آثـار بـا قرائت عاصم به روایت ابوبکر شعبه بن عیـاش در قـرن دهـم از قبیـل «منهج الصادقین » و «تفسیر حسینی» نتیجه یاد شده را تقویت میکند.
خلاصه ماشینی:
بررسـی و ملاحظـه ترجمه ها و تفاسیر قرآن در آیاتی کـه قرائـات مختلـف در کلمـه یـا کلماتی از آن ها وجود دارد که بر معنای آیات مـؤثر اسـت ، نشـانگر قرائت مورد پذیرش یـا حـداقل مـرجح نـزد متـرجم یـا مفسـر قـرآن ١ دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران (نویسنده مسئول ) kdowlati@chmail.
در این مقاله ، ابتدا معرفی یک ترجمه (ترجمه ای ناشناخته و تصحیح شده از منطقـه خراسـان بـزرگ ) و سـه تفسـیر قـرآن کـریم (منهج الصادقین ، زبدة التفاسیر و مواهب العلیۀ یـا تفسـیر حسـینی) از مترجمان و مفسران ایرانی در قرن دهم هجـری قمـری مـورد مطالعـه قرار گرفته است .
بررسی مقایسه ای قرائت قرآن در ایـن ترجمه و تفاسیر نشان میدهد هرچند پذیرش قرائـت واحـد در قـرن دهم نزد عموم محققان و در تمام مناطق ایران به طور فراگیر به چشم نمیخورد، ولی توجـه بـه روایـات منقـول از عاصـم بـن ابـیالنجـود کوفی بیشتر است .
٣ـ١ـ٦ـ در جدول زیر، مواردی که قرائت مورد نظـر متـرجم بـا روایـت حفـص تفـاوت دارد، استخراج و ارائه گردیده است : جدول شماره ١ روایت قرائت بر اساس نظر سوره آیه قرائات مورد پذیرش مترجم حفص مترجم حمزه ، ابوعمرو، ابن کثیر، نافع ، ١ الحمد ٤ مالک ملک : پادشاه ابوجعفر، ابن عامر شعبه ، ابوعمرو، روح ، ابن کثیر، ٢ البقره ١٤٠ تقولون یقولون : همی گویند نافع ، ابوجعفر کسائی، خلف ، شعبه ، ابوعمرو، ٣ البقره ١٧٧ لیس البر لیس البر: نیست نیکی یعقوب ، ابن کثیر، نافع ، ابوجعفر، ابن عامر و الملائکۀ: عطف بر الغمام ٤ البقره ٢١٠ و الملائکۀ ابوجعفر و مجرور معنا کرده است .
ابوجعفر ١١١ النبأ ٣٧ الرحمن الرحمن : ابتدایی معنا کرده حمزه ، کسائی، خلف ، روایت قرائت بر اساس نظر سوره آیه قرائات مورد پذیرش مترجم حفص مترجم است .