چکیده:
توسعه علم، فرهنگ، اقتصاد و دیگر امور هر جامعه به تعاون و بهرهگیری از تمام توان نیروهای انسانی آن جامعه وابسته است. از اینرو دین اسلام با نگاه ویژهای که به تعاون و مشارکت اجتماعی و در امتداد آن توسعه داشته است، آدابی را به منظور همدلی و همسوسازی افکار و حضور فعال مسلمانان در مجامع اجتماعی طراحی کرده است. یکی از برنامههای ویژۀ این آیین آسمانی برای تحقق وحدت اجتماعی، فریضه عبادی ـ سیاسی «نماز جمعه» است؛ فریضهای که بیانگر روح تعاون و موجب تحکیم ارتباطات است و قابلیت آن را دارد که مجموعۀ امت اسلامی را همچون دانههای تسبیح به یکدیگر پیوند دهد و موجبات ترقی و پیشرفت آنها را فراهم آورد. این جستار با هدف معرفتافزایی درباره تأثیرات اجتماعی نماز جمعه و اعتلای روزافزون فرهنگِ بهرهوری بایسته از برکات این فریضه الاهی، در صدد پاسخ به این پرسش اصلی برآمده است که: نمازجمعه چه نقشی در ایجاد وحدت و توسعه پایدار جامعه اسلامی ایفا میکند؟ روش تحقیق در این نوشتار، توصیفی و تحلیلی، و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانهای است.
خلاصه ماشینی:
یکی از برنامههای ویژۀ این آیین آسمانی برای تحقق وحدت اجتماعی، فریضه عبادی ـ سیاسی «نماز جمعه» است؛ فریضهای که بیانگر روح تعاون و موجب تحکیم ارتباطات است و قابلیت آن را دارد که مجموعۀ امت اسلامی را همچون دانههای تسبیح به یکدیگر پیوند دهد و موجبات ترقی و پیشرفت آنها را فراهم آورد.
این جستار با هدف معرفتافزایی درباره تأثیرات اجتماعی نماز جمعه و اعتلای روزافزون فرهنگ بهرهوری بایسته از برکات این فریضه الاهی، در صدد پاسخ به این پرسش اصلی برآمده است که: نمازجمعه چه نقشی در ایجاد وحدت و توسعه پایدار جامعه اسلامی ایفا میکند؟ روش تحقیق در این نوشتار، توصیفی و تحلیلی، و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانهای است.
بر همین اساس، پژوهش حاضر در صدد است به دو پرسش پاسخ دهد: نمازجمعه چه نقشی در ایجاد وحدت و توسعه پایدار جامعه اسلامی دارد؟ آثار اجتماعی این فریضه الاهی چیست؟ از اوایل قرن دهم هجری تاکنون دربارۀ نماز جمعه نزدیک به یکصدوشصت رساله و کتاب مستقل تدوین شده که این حرکت، نشانگر اهمیت این فریضه الاهی پس از تشکیل دولت شیعی صفوی در ایران است.
2. آثار اجتماعی نماز جمعه قرآن برای مشارکت عمومی و تعاون و همکاری در امور جامعه اهمیت بسیاری قائل است و تفرقه و اختلاف را موجب ازدستدادن عزت و شکوه مسلمانان میداند: «لا تنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم؛ با یکدیگر نزاع و اختلاف مکنید، که سست و بددل میشوید، و قدرت و شوکتتان از میان میرود» (انفال: 46).
2. افزایش همدلی و شکوفایی فضایل اخلاقی نماز جمعه میعادگاه نمازگزاران مؤمن برای دیدار و ملاقات مؤمنان و ایجاد و تقویت روحیه جمعی و اجتماعی در میان آنان است.