چکیده:
در عصر کنونی، رفتار سیاسی شهروندان در جوامع گوناگون تحت تأثیر رسانهها و فناوریهای جدید ارتباطاتی قرار گرفته و تغییر شکل و ماهیت داده است. یکی از مهمترین رفتارهای سیاسی شهروندان، مشارکت سیاسی و رفتار رأیدهی آنان است که بیش از هر چیز دیگری، در محدوده عمل و تأثیر وسائل ارتباطجمعی و بهویژه رسانههای اجتماعی نوپدید قرار گرفته است. در این راستا، پژوهش حاضر تلاش دارد، تأثیر رسانههای اجتماعی- فیسبوک، اینستاگرام و تلگرام- بر مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی را در انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری (هفتم اسفندماه 1394) بررسی و مطالعه نماید.
روش پژوهش، پیمایش و ابزار گردآوری دادهها نیز پرسشنامه محقق ساخته است. با استفاده از فرمول کوکران از جامعه آماری 8569 نفری - که تمام دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشکدههای پردیس اصلی دانشگاه علامه طباطبائی را شامل میشد- 370 نفر بهعنوان حجم نمونه انتخاب و بررسی شدند.
یافتههای پژوهش نشان میدهد که بین میزان استفاده از رسانههای اجتماعی منتخبِ تحقیق با مشارکت سیاسی (413/0)، میانِ میزان اعتماد به رسانههای اجتماعی موردبررسی و مشارکت سیاسی (318/0) و میزان اثربخشی در استفاده از رسانههای اجتماعی با مشارکت سیاسی (523/0) رابطة مثبت و معناداری وجود دارد. در ارتباط با دو متغیر زمینهای مقطع تحصیلی (401/0-) و سن پاسخگویان (دانشجویان نمونه تحقیق) با مشارکت سیاسی (431/0-) نیز رابطه معکوس و معنادار است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیونی نیز نشان میدهد، که حدود 32 درصد از کل واریانس مشارکت سیاسی دانشجویان با این پنج متغیرِ معنادار یعنی میزان استفاده، میزان اعتماد، میزان اثربخشی، مقطع تحصیلی و سن قابل پیشبینی است.
The current study examines the effects of the social media, Facebook, Instagram and Telegram on the political participation of the students of Allameh Tabataba’i University in Iran’s Parliamentary Elections in 2016. We used Cochran test and surveyed 370 students from the 8569 people studying on the main campus of the university.
The results show that there are significant direct relations between the amount of time spent on the chosen media and the students’ political participation (0.413), trust in the media and the students’ political participation (0.318) and effectiveness in using media and the students’ political participation (0.523). Two other factors including respondents’ education level (-0.401) and age (-0.431) had significant reverse relation with political participation of the students.
The results of regression analysis show that five variables including media usage, trust, using effectiveness, educational level and age can predict the students’ political participation by 32 percent.
خلاصه ماشینی:
در این راستا، پژوهش حاضر تلاش دارد، تأثیر رسانه های اجتماعی- فیس بوک، اینستاگرام و تلگرام- بر مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی را در انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری (هفتم اسفندماه ١٣٩٤) بررسی و مطالعه نماید.
واژههای کلیدی: مشارکت سیاسی، دانشجویان، دانشگاه علامه طباطبائی، رسانه های اجتماعی، فیس بوک، اینستاگرام، تلگرام مقدمه و بیان مسئله بانفوذ گسترده رسانه های جمعی و به ویژه رسانه های اجتماعی، شبکه های اجتماعی مجازی و ابزارهای پیامرسان موبایلی، ابعاد مختلف زندگی انسان به طور عام و کنشگری سیاسی آن، به طور خاص هر چه بیشتر در محدوده و تحت تأثیر این پدیدههای فناورانه نوظهور در عصر اطلاعات و جامعه اطلاعاتی قرار گرفته است .
با توجه به آنچه گفته شد، مسئله اصلی پژوهش ، شناخت میزان، سطح و نوع استفاده دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی از رسانه های اجتماعی (با تأکید بر فیس بوک، اینستاگرام و تلگرام) در عرصه مشارکت سیاسی شهروندان در یک انتخابات سراسری و ملی است .
مفهوم این رابطه آن است که هرچقدر، میزان استفاده از رسانه های اجتماعی موردبررسی در پژوهش (فیس بوک، اینستاگرام و تلگرام) بیشتر میشود، مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی در انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری در هفتم اسفندماه ٩٤، افزایش مییابد.
مفهوم این رابطه آن است که هرچقدر میزان اعتماد به اخبار سیاسی موجود در رسانه های اجتماعی فیس بوک، اینستاگرام و تلگرام افزایش یابد، مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی در انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری در هفتم اسفندماه ٩٤، بیشتر میشود.