چکیده:
نويسندگان مقاله حاضر درصدد هستند تا موضوع خواسته هاي اجتماعي و فرهنگي زنان (مانند آموزش و پرورش، ارتقاي سطح بهداشت عمومي، جلب رضايت دختران به هنگام ازدواج، شروط ضمن عقد، و سپردن مديريت امور بانوان به خود آن ها) را از دوران مشروطه تا مقطع سلطنت رضاشاه بررسي كنند. در اين مقاله استدلال شده است كه، برخلاف تصور رايج، زنان ايراني حتي در مقطع بعد از كودتاي سوم اسفند و حكومت رضاشاه هم تلاش داشتند مطالبات خود را بر اساس بازتفسيري از آن چيزي استوار كنند كه به مثابه عرف و عادت در بين مردم رايج بود و بيش تر درصدد بودند رفتار مردم عادي با زنان را، كه توام با خشونت و ناديده گرفتن حقوق ايشان بود، اصلاح كنند نه اين كه لزوماً امري را ترويج كنند كه مغاير با موازين فرهنگ مسلط برخاسته از احكام مدني شرع باشد. فرضيه مقاله حاضر اين است كه مباني حقوق مدني مدنظر زنان، از جمله نكاح و طلاق و ارث و مالكيت، عمدتاً برگرفته از احكام شرعي بوده است كه در دوره دوم سلطنت رضاشاه، برخلاف گذشته، از حالت تشتت خارج شد و جنبه قانوني به خود گرفت.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله استدلال شده است که ، برخلاف تصور رایج ، زنـان ایرانـی حتـی در مقطع بعد از کودتای سوم اسفند و حکومت رضاشاه هم تلاش داشـتند مطالبـات خود را بر اساس بازتفسیری از آن چیزی استوار کنند که به مثابة عـرف و عـادت در بین مردم رایج بود و بیش تر درصدد بودند رفتار مردم عـادی بـا زنـان را، کـه توأم با خشونت و نادیده گرفتن حقوق ایشان بود، اصلاح کنند نـه ایـن کـه لزومـا امری را ترویج کنند که مغایر با موازین فرهنگ مسلط برخاسـته از احکـام مـدنی شرع باشد.
بـه واقـع ، بـا نهضـت مشروطه بود که مطالبات حقوقی ، اجتماعی ، و شرعی زنان با جدیت مطرح شـد و در ایـن دوره زنان نه فقط مطبوعات خاص خود را به وجود آوردند، بلکه حتی انجمن هایی تشکیل دادند و در کنفرانس های معتبر خارجی و داخلی شرکت کردنـد تـا خواسـته هـای خـود را مطرح کنند و برای آن ها راه حل قانونی بیابند.
علت راه اندازی ایـن نشـریه بـه روایت خود دولت آبادی چنین بود: مقصود ما آگاهی و بیداری زنان و تشویق ایشان به علم و ادب و تربیت کـردن مـادران خوب برای اطفال ایران است و از این نیت مقدس به یاری خدا منصـرف نمـی شـویم (زبان زنان ، ذیحجه ١٣٣٧: ٣).
این مجله هر دو ماه یک شماره منتشر می شد و صریحا بیان می کرد: ابدا قصد انتشار اخبار سیاسی ، که در روزنامه های یومیه خوانده مـی شـود، نداشـته فقـط مطالبی را که برای زنان ایران نهایت لزوم اهمیـت را دارد مـورد بحـث قـرار خواهـد داد (عالم نسوان ، مهر ١٢٩٩: ٢).