چکیده:
امروزه یکی از مسائل و چالش¬های اصلی مدیریت نظام سلامت کشور، موضوع بیعدالتی در دسترسی به خدمات سلامت است. اجرای نظام ارجاع و طرح پزشک خانواده به گواه مستندات نظری و تجارب جهانی، یکی از راهکارهای پایه¬ای به منظور برطرفساختن بیعدالتیها در حوزه سلامت و استفاده مناسب از منابع کمیاب در این حوزه است. اما اجرای توام با موفقیت طرح مذکور، مستلزم ایجاد بسترهای لازم و از جمله شناسایی عوامل اثرگذار بر تصمیم مشارکت¬کنندگان در این طرح است. امر مهمی که به مدیران و سیاستگذاران کمک می¬کند یک بسته سیاستی با حداکثر انطباق با ترجیحات جامعه هدف تهیه نمایند و از این رهگذر احتمال توفیق در اجرایی شدن طرح را افزایش دهند. در این راستا، مطالعه حاضر تلاشی است در جهت شناسایی و ارزشگذاری اقتصادی عوامل موثر و اثرگذار بر ترجیحات پزشکان عمومی شهر تهران، به عنوان یکی از ارکان مشارکتکننده در طرح پزشکان خانواده. این مهم با استفاده از رویکرد آزمایش انتخاب گسسته انجام گرفته است.
نتایج نشاندهنده آن است که افزایش در خالص پرداختی به پزشکان عمومی، خدمت در محلی نزدیک¬تر به محل سکونت، وجود سهمیه جهت اخذ مدرک تخصص، وجود تسهیلات مسکن و ایاب و ذهاب، جمعیت کمتر تحت پوشش و نیز تسویه سریعتر با پزشکان عمومی، منجر به افزایش مطلوبیت پزشکان شده و احتمال مشارکت آنها و ورودشان به طرح را افزایش می-دهد. چنین نتایجی که تایید کننده انتظارت منطقی است، ارزش و اعتبار تئوریکی مدل را آشکار ساخته و تایید می¬نماید.
بر اساس نتایج بدست آمده، در خصوص ارزشگذاری مولفه¬های مرتبط با طرح پزشک خانواده، می¬توان گفت، مولفه محل خدمت، از نظر پزشکان عمومی با فاصله معناداری از اهمیت بالاتری نسبت به سایر مولفه¬ها برخوردار است. پس از آن، به ترتیب مولفه¬های میزان جمعیت تحت پوشش، مدرک تخصص پزشکی خانواده، زمان تسویه و تسهیلات مسکن و ایاب و ذهاب قرار دارند.
خلاصه ماشینی:
"جزء سیستماتیک مدل مطلوبیت تصادفی فرد i ام در خصوص آلترناتیو j ام در اینجا به صورت زیر بیان شده است : Vij 1salary2place3PhD4facilities5population6time (6) در رابطه فوق، ١تا ٦بیانگر ضرایب مولفه ها و salary،place ،PhD ،facilities ، population و time بیانگر مولفه های آلترناتیو j ام هستند که به ترتیب عبارتند از: خالص درآمد ماهیانه پزشک ، محل خدمت وی، مدرک تخصص پزشک خانواده، تسهیلات مسکن و ایاب و ذهاب، جمعیت تحت پوشش و زمان تسویه با پزشک .
بر اساس علائم ضرایب برآورد شده و کدگذاریهای انجام گرفته ، نتایج حکایت از آن دارد که مطابق انتظار خدمت در محلی نزدیک تر به محل سکونت ، اختصاص سهمیه برای اخذ مدرک تخصصی پزشک خانواده، میزان کمتر جمعیت تحت پوشش و نیز تسویه حساب و پرداخت سریعتر حق الزحمه پزشکان، تمایل آنها را برای ورود به طرح پزشک خانواده افزایش میدهد.
به علاوه، بر اساس علائم ضرایب برآورد شده و کدگذاریهای انجام گرفته ، نتایج حکایت از آن دارد که مطابق انتظار افزایش در خالص پرداختی به پزشکان عمومی، خدمت در محلی نزدیک تر به محل سکونت ، وجود سهمیه جهت اخذ مدرک تخصص ، وجود تسهیلات مسکن و ایاب و ذهاب، جمعیت کمتر تحت پوشش و نیز تسویه سریعتر با پزشکان عمومی، منجر به افزایش مطلوبیت 1 پزشکان شده و احتمال مشارکت آنها و ورودشان به طرح را افزایش میدهد .
Using stated preference discrete choice modeling to evaluate health care programs, Journal of Business Research, 57, 1026-1032."