چکیده:
در فاجعه منای سال 1394 که یکی از خونبارترین وقایع تاریخ حج در مکه بود، جمعا 464 نفر ایرانی به شهادت رسیدند. این تلفات جانی که به دلیل سقوط جرثقیل در محوطه مسجدالحرام و ازدحام جمعیت در رمی جمرات در منا رخ داد، بهسرعت در مطبوعات جهان و جهان اسلام بازتاب یافت و به جنگ رسانهای شدیدی میان رسانههای عربستان سعودی و ایران انجامید و در نهایت موجب کاهش شدید روابط دیپلماتیک بین دو کشور گردید. این پژوهش معطوف به این جنگ رسانهای است و مسئله اصلی آن این است که: بازنمایی این وقایع در رسانههای این دو کشور چگونه بوده است و آنها از چه سازوکارهایی برای بازنمایی این وقایع و مقابله با یکدیگر بهره گرفتهاند؟ برای پاسخ به این پرسش از روش تحلیل گفتمان لاکلا و موف استفاده شده است. این پژوهش نشان میدهد مطبوعات عربستان با استفاده از سازوکارهای گوناگونی چون نامگذاری خنثای این واقعه، استفاده از گزارههای دینیای چون قضا و قدر، انتساب مسئولیت حادثه به حجاج ایرانی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و تکذیب روایت ایرانی از این واقعه، به شکلهای مختلف کوشیدند نقش منفی عربستان را در این رویداد به حاشیه برانند و افکار عمومی را بهسوی ایران معطوف سازند. در مقابل مطبوعات ایران نیز با استفاده از نامگذاری منفی واقعه و انتساب جنگطلب بودن، آمریکایی و اسرائیلی بودن عربستان، منفعتطلبی عربستان از مراسم حج و نسبت دادن عربستان با تروریسم، بازنمایی منفیای از نقش عربستان در مطبوعات فارسیزبان ارائه کنند.
خلاصه ماشینی:
"پیش از این نیز و چندین بار مشابه ایـن رویـداد ــ البته نه در حجم و گستردگی فاجعه سال ٢٠١٥ ـ در منا روی داده اسـت کـه بـه ترتیـب تاریخ میتوان به موارد ذیل اشاره کرد (٢٠١٦ ,Wikipedia): • در دوم جولای سال ١٩٩٠ و در نتیجه خرابی در سیسـتم تهویـه تـونلی در منـا، ١٤٢٦ حاجی جان باختند.
عبدالمحسن ترکی میگوید که پیام های تسلیت بسیاری از سازمان هـا، انجمـن هـا، مؤسسات و شخصیت های اسلامی در جهان دریافـت کـرده اسـت کـه در آنهـا اقـدامات عربستان سعودی برای جلوگیری از حادثه به وجود آمده را تأیید و عمیقا ایمان خود را بـه صبغه قضا و قدری آنچه روی داده است ، اعلام کردند و ابراز داشتند تلاش های گسترده و قابل توجهی از سوی دولت خادم الحرمین انجام گرفته است که در جهـان بـینظیـر بـوده است .
در کل تصویر ارائه شده از عربستان در شکل زیر به نمایش در آمده است : عربستان آمریکایی و اسرائیلی عربستان در عربستان عربستان جنگ طلب جستجوی ثروت عربستان حامی تروریسم و تأمین کننده منابع / مالی داعش شکل ٣ نتیجه آنچه از بررسی رفتار مطبوعات عربستانی در موضوع رویداد منا برمیآید، این است کـه در نام گذاری این رویداد، عربستانیها از همان ابتـدا واژه «حادثـه » را بـرای آن برگزیدنـد و بدون هیچ گونه تغییری، آن را گسترش دادند و از آن بهره بردند."