چکیده:
شکلگیری ناتو در پاسخ به تهدیدات و وقایع فوریه 1948 و بهقدرت رسیدن حزب کمونیست چکسلواکی و بازداشتن نیروهای شوروی بهطور خاص و نیروهای پیمان ورشو بهطور عام از حمله به کشورهای غربی در منطقه آتلانتیک شمالی بود. ناتو بر اساس مسئولیتپذیری سازمانهای بینالمللی و حتی دولتهای عضو ناتو (بنا به مسئولیت دولتها) در برابر نقض حقوق بینالمللی مسئولیت دارد؛ زیرا تصمیمات نظامی ناتو با اجماع کشورهای عضو اتخاذ میشود، بنابراین دولتهای عضو نیز بر اساس اصل مسئولیتپذیری دولتها در جبران خسارت وارده ناشی از تخلفات ناتو مسئولیت دارند. این مقاله علاوهبر بررسی حقوقی تحول در ماهیت و ماموریتهای ناتو بعد از پایان جنگ سرد، به مواردی از نقض و تخلفات ناتو از حقوق بینالملل و خلا نظارت حقوقی بینالمللی بر نحوه اجرای قطعنامههای شورای امنیت، بهویژه در مواردی که ناتو مرتکب تخلف شده، اشاره دارد تا توجه دستگاه دیپلماسی و نهادهای ذیصلاح سیاستگذاری تصمیمساز و تصمیمگیر را به راهبردهای بازدارنده حقوقی در برابر اقدامات احتمالی ناتو علیه منافع و امنیت ملی کشور جلب کند.
خلاصه ماشینی:
"با دقت در مفاهیم جدید ارائه شده درخصـوص امنیـت - نـاامنی، بـه روشـنی نـاتو خـود را از چارچوب یک سازمان منطقه ای خارج مـیکنـد و گسـتره حضـور ایـن سـازمان را بـه خـارج از چارچوب ماده ٥١ منشور سوق میدهد آنجا که اظهار میدارد: در صورت وقوع حمله مسـلحانه علیه یک عضو ملل متحد تا زمانی که شورای امنیت اقدامات لازم را برای حفظ صـلح و امنیـت بین المللی به عمل آورد هیچ یک از مقررات این منشور به حق ذاتی دفاع از خود، خواه فـردی یـا دسته جمعی ، لطمه ای وارد نخواهد کرد.
بـا توجـه بـه اینکـه تهاجم نظامی ناتو علیه یوگسلاوی بعد از آنکه شرایط دفـاع قـانونی تکمیـل شـده بـود، صـورت پذیرفت (بند ٥١ از منشور) و با توجه به اینکه مجوزی از سوی عضو مسـئول تعیـین و تعریـف تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی در چارچوب ماده ٤٢، گرفته نشد، اکثر حقوقـدان هـا ایـن نگرانی را ابراز کردند این استدلال که کمتر از مجوز ضمنی قابل ملاحظـه اسـت ، یـک اسـتثنای سومی به اصل ممنوعیت توسل به زور متصل میکند؛ استثنایی کـه هـیچ پایـه حقـوقی نـدارد، همان قدر که هیچ سابقه ای ندارد تا شکل گیری خـود را توجیـه کنـد.
Daalder, Ivo, H (2001), International Law in the Post-Cold War World: Essays in Memory of Li Haopei, Vol. 1, Psychology Press."