چکیده:
مقاله حاضر تحقیقی است درباره وصف طبیعت دوره عباسی ، کـه از دو بخـش طبیعـت جاندار و طبیعت بی جان تشکیل شده است . در طبیعت بـی جـان گلهـا و درختـان و بطـور خلاصه وار، فصل بهار و جلوه آن از دیدگاه شاعران معروف این دوره بررسی شده و برداشت و توصیف آنها از این فصل که اصطلاحا بهاریه نامیده می شود مطالبی آمده اسـت و بخـش دوم به توصیف مظاهر طبیعت جاندار از قبیل شتر و اسب و شیر و غیره مـی پـردازد و جنبـه بلاغی خـصوصــا تشخیـص (جــان بــخشـی بــه اشیـــاء): (Personification) و حسن تعلیل : (Etiology یا Euphemism) در شعر طبیعت مورد کنکاش و تحقیق قـرار گرفته است .
خلاصه ماشینی:
"ابن شهید به بادها و ابرها جان می بخشد و بادها را دوشنده ای می داند که از پـستانهای ابـر، آب را می دوشند و بارش باران را تا صبح ، بی خوابی و بیدار ماندن ابر و شـکوفه هـا را خوابیـده ، تصور کرده است ، پیداست که شاعر علاوه بر آرایه تشخیص از طباق هم سود جـسته اسـت در ضمن آرایه تشخیص نیز در بیت آخر وجود دارد، چنانچه گفته است سـهرالحیا و یـا النـور نائـم (مجانی الحدیثه ، ج ٥) و اما ابیات : أما الریاح بجو عاصم فحلبن اخلاف الغمائم سهر الحیا بریاضهـا فأسألها، و النور نائـم صنوبری در تشبیهی ملفوف بارش آسمان ، کوه ، دره و خاک را به ترتیب بـه شـیر، مرواریـد، حریر و کافور تشبیه کرده است همینطور بین دو کلمه «در» و «در» جناس تام موجـود اسـت (دیوان صنوبری ص٤٣): فالجو و الغور و الوادی و تربته در و در و دیباج و کافور تشبیه شعرای دوره عباسی در شعر وصفی خود در به تصویر کـشیدن محسوسـات خصوصـا جلـوه های طبیعی ، از تشبیه زیاد استفاده کرده اند."