چکیده:
هدف این نوشتار،بررسی داستان رستم وسهراب با توجه به فضایل اخلاقی در اندیشه ارسطو است. فضیلت از نگاه ارسطو،ملکه اخلاقی ستودهای است که میان دو حد افراط وتفریط جای دارد؛شجاعت،صداقت،بزرگمنشی،درستکاری در شمار این فضایلند. دراین مقاله،پس از نگاهی کوتاه به رویکرداخلاقی ارسطو در زمینه فضایل اخلاقی،این فضایل در داستان رستم وسهراب،بررسی شدهاند. تحلیل داستان رستم وسهراب از این نظر،نشان دهنده تناظری قابل اعتنامیان صفات اخلاقی و رفتاری شخصیتهای داستان با فضایل اخلاقی ارسطویی است و علاوه بر این،موید اهمیت اصول اخلاقی در شاهنامهومنش پهلوانان ایرانیـ حتی با توجه به رویکردهای مهم فلسفی در این زمینه ـاست؛چنانکه رفتار شخصیتی مانندسهراب،انطباقی قابل توجه بافضایل اخلاقی ارسطویی دارد.
خلاصه ماشینی:
"ir** ١٢٠ / فصلنامۀ ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی ـــــــــــــــــ ذوالفقار علامی ـ لیلا آقایانی چاوشی مقدمه حماسه ملی ایران ، از یکسو سند هویت ملی و پاسدار زبان ، آیین و فرهنگ و تمدن ایرانی ،(١) و از سوی دیگر نمودار اندیشه خداباوری ، دلاوری، حق طلبی ، اخلاق گرائی و فضایل بسیار دیگری در تاریخ اندیشه ایرانی است ؛ چنانکه پس از کتاب هایی که به طور خاص در زمینه مسائل اخلاقی به زبان فارسی تألیف شده اند، کمتر اثری یافت می شود که به اندازه شاهنامه ، و سراینده آن فردوسی ، به اخلاق و پرورش خصایل نیکوی اخلاقی توجه داشته باشد.
سرانجام سهراب که از کشته شدن زنده رزم آزرده می شود، به سوی لشکر کاووس می تازد و ضمن تهدید کاووس و ایرانیان و هشدار به آنان درباره انتقام خون زنده رزم ، حریفی از ایرانیان به رزم می طلبد: ١٣٨ / فصلنامۀ ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی ـــــــــــــــــ ذوالفقار علامی ـ لیلا آقایانی چاوشی یکی سخت سوگند خوردم به بزم بدان شب کجا کشته شد زنده رزم کزایران نمانم یکی نیزه دار کنم زنده کاووس کی را به دار که را داری از لشکرت جنگجوی که پیش من آید کند روی روی (فردوسی ١٣٨٦، ج ٢: ١٦٨) این عمل سهراب نیز بنابر اصولی که ارسطو در فضیلت شجاعت برشمرده است ، در شمار بالاترین مصادیق فعل شجاعانه تلقی میشود: شخص شجاع «هر گاه لازم باشد ..."