چکیده:
هدف مطالعة حاضر تعیین مشخصه حنجرهای زیربنایی همخوانهای گرفتة زبان فارسی در جایگاه پایانی و تعیین خنثی شدگی آن بر مبنای مفاهیم واجشناسی حنجرهای و با اتکای بر شواهد صوتشناختی است . بدین منظور، چهار گویشور مونث زبان فارسی واژههای مورد نظر را در سه جملة حامل تولید کردهاند. بنابراین تاثیر سه بافت بر خنثی شدگی همخوانهای پایانی بررسی شده است : پایان واژه و قبل از سکوت، پایان واژه و قبل از واکه ، پایان واژه و قبل از همخوان گرفته . با استفاده از نرمافزار پرات نسخة ٥٣١٥، هفت متغیر آوایی استخراج شدهاند و توسط آزمون آماری آنالیز واریانس یکطرفه تاثیر آنها بر خنثی شدگی بحث شده است . متغیرهای مورد بررسی شامل طول واکه ، طول همخوان، طول نوار واکداری، میزان واکداری، زمان آغاز واکداری، طول رهش و شدت رهش می شود. پس از ارائة تحلیل آماری، مشخصة حنجرهای زیربنایی براساس مفاهیم واجشناسی حنجرهای مشخص شده است . یافته ها نشان می دهند که بعد مسئول در تقابل همخوانهای گرفتة زبان فارسی ، بعد پهنای چاکنای (GW) است و این بعد در جایگاه پایانی خنثی نمی شود. به علاوه، واجهای بی نشان زبان فارسی تنها در بافت مناسب ، واکداری بافتی دریافت می کنند؛ بنابراین زبان فارسی از زمرة زبانهای دمشی است که بعد GW را در تمایز واجهای گرفته به کار می برد.
خلاصه ماشینی:
"خنثی شدگی مشخصات واجی به لحاظ نظری و آزمایشگاهی به طور گسترده مورد مطالعه قرار نگرفته است ؛ اما رحیمی و همکاران (١٣٩٣) توزیع و خنثی شدگی سرنخ های صوتی را در جایگاه پیش واکه ، پیش همخوانی و پس همخوانی براساس آنالیز پی بررسی کردهاند و به این نتیجه رسیدهاند که میزان تمایز ویژگی شیوة تولید، از محل تولید و واکداری در زبان فارسی بیشتر است ؛ به طوریکه در محیط پیش همخوان هیچ گاه ویژگی واکداری تمایز ایجاد 312 نمی کند.
زوجالوا (١٩٦١) نیز خنثی شدگی مشخصه [دمش ] در انسدادیهای بی واک زبان فارسی در بافت SCV بررسی کرده و معتقد است که در جایگاه پس از سایشی های بی واک، تقابل واکداری- بی واکی همخوان انسدادی به لحاظ تولیدی خنثی می شود؛ بدین معنا که در این جایگاه، هر دو گونه توزیع آزاد دارند (١٣٩ :١٩٧٩ ,Vide.
The Results of Statistical Analysis for the Stops /b/ and /p/ جایگاه عامل درجة آزادی F سطح معناداری نتیجة آزمون VD 15 4/900 0/05 رد CD 15 0/826 0/379 پذیرش VBD 15 4/019 0/065 پذیرش VR 15 3/975 0/066 پذیرش BD 15 25/617 0/000 رد BI 15 7/793 0/014 رد 321 ادامة جدول ٣ جایگاه عامل درجة آزادی F سطح معناداری نتیجة آزمون VD 15 6/531 0/024 رد CD 15 5/050 0/041 رد VBD 15 13/850 0/002 رد VR 15 15/444 0/002 رد VOT 15 49/099 0/000 رد VD 15 4/844 0/031 رد CD 15 5/695 0/032 رد VBD 15 2/211 0/152 پذیرش VR 15 2/796 0/148 پذیرش BD 15 10/982 0/005 رد BI 15 19/202 0/001 رد همانطور که در جدول ٣ مشاهده می شود، مقدار معناداری این آزمون برای متغیرها اگر از سطح خطای ٠/٠٥ کمتر باشد، فرض صفر رد می شود؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که در جایگاه اول، میانگین متغیرهای طول واکه ، طول رهش و شدت رهش در دو واج تفاوت معناداری دارد؛ یعنی این دو متغیر از سرنخ های آکوستیکی مهم در تشخیص انسدادیها در جایگاه پایان واژه است ."