چکیده:
با توجه به قاعده عدم تداخل اسباب، چنانچه جنایتى بر شنوایى شخصى وارد شود و در اثر آن، گویایى و تکلم وى از بین برود، دو دیه ثابت خواهد شد; اما اگر مجنىعلیه نوزادى باشد که هنوز به سخن نیامده، بین فقها اختلاف نظر است. قانونگذار در قانون مجازات اسلامى مصوب 1375 در ماده 453 به یک دیه و ارش حکم کرده بود; اما در قانون مجازات اسلامى مصوب 1392 از نظر خویش برگشته و در ماده 687، به دو دیه حکم کرده است. این پژوهش در صدد بررسى مبانى فقهى تغییر موضع قانونگذار مىباشد.
خلاصه ماشینی:
"تعدد دیه در جنایت منجر به ناشنوایی کودکان اسفندیاری رضا علیرضا فجری××× با توجه به قاعده عدم تداخل اسباب، چنانچه جنایتی بر شنوایی شخصی وارد شود و در اثر آن، گویایی و تکلم وی از بین برود، دو دیه ثابت خواهد شد; اما اگر مجنیعلیه نوزادی باشد که هنوز به سخن نیامده، بین فقها اختلاف نظر است.
«برای تعدد دیات و عدم تداخل دیه آنها مثالهای فراوانی میتوان ذکر کرد; اما مثال مرتبط با این بحث، این است که در اثر جنایت بر شنوایی، گویایی شخص نیز از بین برود و دیگر نتواند تکلم کند که در این صورت، دو دیه ثابت خواهد بود: یک دیه برای شنوایی; و دیه دیگر، برای گویایی )علامه حلی، تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه، 1420، ص609) همچنان که ماده 688 قانون مجازات اسلامی نیز به این حکم تصریح میکند:»هرگاه در اثر جنایتی، حس شنوایی و گویایی، هر دو از بین برود، هر کدام یک دیه کامل دارد.
»اگر تمام شنوایی با قطع یکی از گوشها از بین برود، یک و نیم دیه ثابت خواهد بود، به دلیل اصلی که بیان شد، و اگر اهل معرفت به باقی بودن قوه شنوایی حکم نمایند; مگر اینکه در راه آن مانعی به وجود آید که مانع از شنوایی شود; که در این صورت احتمال دارد دیه کامل برای شنوایی ثابت باشد; زیرا تعطیل شدن منفعت در معنا با زوال منفعت مساوی است، بلکه در لغت نیز به این معناست."