چکیده:
اقتصاد زیرزمینی پدیده ای است که همه ی کشورهای جهان با آن مواجه هستند،با این تفاوت که اندازه ی آن در کشورهای مختلف و با توجه به توسعه یافتگی و عقب ماندگی آن،متفاوت است.بیشترین تاثیر مخرب اقتصاد سایه،فرار مالیاتی است که کاهش امنیت و سلامت اجتماعی از پیامدهای آن است.رشد تولید ناخالص داخلی بیشترین تاثیر را بر اقتصاد زیرزمینی دارد.بار مالیات های مستقیم و غیر مستقیم،نرخ بیکاری،نرخ تورم و شاخص ارز اثر مستقیم بر اندازه ی اقتصاد زیر زمینی دارند.هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر مالیات بر اقتصاد زیرزمینی می باشد.این پژوهش در زمره ی تحقیقات علمی ترویجی قرار میر گیرد،لذا در آن به بیان مفاهیم نظری مرتبط با موضوع پرداخته شده است.روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای بوده و با مراجعه به پایگاه های علمی معتبر،کتابخانه،مصاحبه با خبرگان به جمع آوری اطلاعات مورد نظر پرداخته شده است.پس از تحلیل اطلاعات بدست آمده به این نتیجه دست یافتیم که نقش مالیات بر اقتصاد زیرزمینی مهم و موثر بوده،لذا مسئولین باید در جهت ارزش گذاری این امر نهایت تلاش خود را به کار گیرند.
خلاصه ماشینی:
"جدول 1: ساختار فعالیت های اقتصاد غیررسمی بخش مبادلات ارزی ماهیت تولید ماهیت تولید/توزیع خانوار ندارد قانونی قانونی غیررسمی دارد قانونی قانونی نامنظم دارد قانونی غیرقانونی غیرقانونی دارد غیرقانونی غیرقانونی توماس و دیگران، 1376 مشارکت مصرف کننده در اقتصاد غیررسمی نتایج بررسی شماره 284 (کار اعلام نشده در اتحادیه اروپا) که توسط Special Eurobarometer انجام شد، شامل 26659 مصاحبه در 27 کشور عضو اتحادیه اروپا (European commission 2007) با بهره گیری از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای با فرآیند وزن دهی به جنسیت، سن، منطقه و اندازه محل، بشرح ذیل است: برنامه مصاحبه با یک رویکرد تدریجی از سوالات نگرشی به سمت سوالات احساسی و سپس سوالاتی در مورد خرید کالا و خدمات در اقتصاد غیررسمی و درنهایت سوالاتی در رابطه با عرضه کار غیررسمی شروع شد.
Levenson & Maloney Lamanna & Gonzalez Goldberg & Pavcnik Posner Dabla-Norris et al فرار مالیاتی در اقتصاد زیرزمینی اسلمرود و باکیا 1 (2004) بیان میدارد: بدلیل آنکه فرار مالیاتی بستگی به فرصتهایی دارد که وابسته به فعالیتهای خاصی است، محرکی برای بکارگیری فعالیتهایی است که فرار مالیاتی را تسهیل مینماید و این محرکها از نقطه نظر اجتماعی ناکارآمد هستند.
راهکارهای جهت کاهش فرار مالیاتی و در نتیجه کاهش اندازه اقتصاد زیرزمینی : - افزایش کارآمدی دولتها - مبارزه با قاچاق کالا - وجود مقررات نظارتی Slemrod & Bakija Weiss Stiglitz Brito Kapczuk Boadway & Keen - حذف تبعیض بین بخش خصوصی و دولتی - بهبود نظام مالیاتی - سیاستهای تشویقی مالیاتی - حفظ ارزش پول ملی و ثبات بازار رسمی - ایجاد انگیزه و تشویق برای فعالیت در بخش رسمی - ایجاد امنیت اقتصادی – مالی - ایجاد اعتماد در مردم نسبت به سیاستهای دولت - سرمایه گذاری های کلان و ایجاد شغل منابع 1."