چکیده:
کناﯾﻪ و ﺿﺮب اﻟﻤﺜﻞ، از ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺻﻠﯽ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ، ﺟﺬّاﺑﯿﺖ و ﺗﺄﺛﯿﺮی ﮐﻪ دارﻧﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻌردر ﺑﯿﻦ ﻣﺮدم رواج ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ. ﮐﻨﺎﯾﺎت و ﺿﺮب اﻟﻤﺜﻞ ﻫﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﺠﺮﺑﮥ اﻓﺮاد اﺳﺖ. در ﻫﺮ داﺳﺘﺎن و ﺣﮑﻤﺘﯽ، ﭘﻨﺪ و اﻧﺪرزی ﭘﻨﻬﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﻫﺮ دوره ای ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ. ﮐﻨﺎﯾﺎت و ﺿﺮب اﻟﻤﺜﻞ ﻫﺎ ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻓﻀﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ دوران ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه و ﺑﺴﯿﺎری از ﺣﻘﺎﯾﻖ ﺗﺎرﯾﺨﯽ را آﺷﮑﺎر ﮐﻨﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﮐﻪ ﺑﻪ روش ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﺗﻮﺻﯿﻒ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه، ﺑﺮآن اﺳﺖ ﮐﻨﺎﯾﺎت و ﺿﺮب اﻟﻤﺜﻞ ﻫﺎی رﻣﺎن ﮐﻠﯿﺪر (ﺟﻠﺪ 5 و 6)از ﺷﺎﻫﮑﺎرﻫﺎی داﺳﺘﺎن ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﻌﺎﺻﺮ اﺛﺮ محمود دوﻟﺖ آﺑﺎدی، ﻧﻮﯾﺴﻨﺪة ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اﯾﺮاﻧﯽ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﺪ. ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﮐﻨﺎﯾﺎت و ﺿﺮب اﻟﻤﺜﻞ ﻫﺎی ﻋﺎﻣّﻪ در رﻣﺎن ﮐﻠﯿﺪر ﻧﻤﻮد ﺧﺎﺻﯽ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎ را ﺑﺎ آرﻣﺎنﻫﺎ و اﻧﺪﯾﺸﻪﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﯿﺎﮐﺎن، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﺟﻠﻮهﻫﺎ و ﻧﻤﻮدﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ- ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ آﻧﺎن ﻧﯿﺰ آﺷﻨﺎ ﻣﯽﺳﺎزد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ در اﯾﻦ رﻣﺎن ﺑﺴﺎﻣﺪ ﮐﻨﺎﯾﺎت ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ ا ﺿﺮب اﻟﻤﺜﻞ ﻫﺎ ﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین پژوهش حاضر بر آن است، کنایات و ضربالمثلهای به کار رفته در این رمان را استخراج و انواع آن را مشخص نماید تا به پرسشهای زیر پاسخ دهد: - Folklor دولت آبادی در این دو جلد از چه کنایهها و ضربالمثلهایی استفاده کرده است؟ - دولت آبادی تا چه حد در بیان نظرات و اهدافش به وسیله ضربالمثلها و کنایات موفق بوده است؟ - بسامد کنایات و ضربالمثلها در دو جلد 5 و 6 رمان کلیدر به چه صورت است؟ 2-پیشینۀ پژوهش بررسی محقق نشان میدهد تاکنون مطالعهای به صورت خاص و مشخص به بررسی ضربالمثلها و کنایههای در رمان کلیدر نپرداخته است؛ اما برخی از مطالعات انجام شده بر روی ضربالمثلها و کنایات و رمان کلیدر به صورت زیر است: پژوهش «ویژگیهای زبان روایت در سه اثر محمود دولت آبادی» به قلم حسینپور آلاشتی (1386)؛ «هویت ایرانی و دینی در ضربالمثلهای فارسی» نوشتۀ حسن ذوالفقاری (1386)؛ مقالات «بررسی محورهای اصلی و شیوۀ گسترش روایت در کلیدر» و «بررسی ساختاری رمان کلیدر بر اساس نظریۀ برمون» نگارش کاووس حسنلی و ساناز مجرد (1388)؛ «تأثیر متون کهن بر نثر داستانی دولت آبادی در رمان کلیدر» به قلم سید محمد آرتا و همکاران (1391) و پژوهش ملیحه کریمیپناه و ابوالقاسم رادفر (1391) تحت عنوان «بررسی و تحلیل موضوعات وصفی کلیدر»."