چکیده:
الگوی روابط در ساختار ژئوپلیتیکی حاکم بر جهان ماهیتی پیچیده و ترکیبی دارد، روابط تمدنها با هم و تعـاملات درون تمـدنی در طیفی از الگوهـای رفتار ژئوپلیتیکی از تعامل ، رقابت و تعارض را شــامل میگردد. از سوی دیگر برخی از ارزشهای مکانی که سرچشمه چالش سازی بین کشورهای منطقه قرار می گیرد، ماهیتی تمدنی دارند. تمدن ایرانی در مجاورت با تمدنهای دیگری قرار گرفته و در طی هزاران سال این مجاورت منجر به شکل گیری الگویی از ارتباطات شده است که در طیف وسیعی از تعاملات دوسـتانه تا خصـمانه را در بر میگیرد. این بستر تمدنی ، در فرایندهای سیاسی، نظر بازیگران سیاسی را جلب کرده و هر یک سعی در گسترش حوزه نفوذ خود دارند.این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با اسـتفاده از منابع کتابخانه ای سعی در تحلیل الگوی روابط سازه های انسانی و قلمرو های فرهنگی در غرب آسیا و روابط ژئوپلیتیکی هر یک از این مناطق با سازه تمدنی ایران را دارد. نتایج پژوهش نشان می دهد که ســازه تمدن ایرانی امروز از یک وضــعیت ویژه برخوردار اســت که در حال حاضــر با چالش هایی مواجه است . تمام سازه های تمدنی پیرامون ایران دارای عمق استراتژیکی خاص خود بوده و تنها ایران اســت که بدون پشــتوانه درون تمدنی و همکاری های برون تمدنی در جهان ســرشــار از رقابت کنونی به خود متکی اسـت ، تمدن سـامی در جنوب پشـتوانه شـورای همکاری خلیج فارس و اتحـادیـه عرب را دارد، تمدن تورانی به رهبری ترکیه ، اتحادیه اروپا و آمریکا را در کنار خود می بیند و تمدن اسلاوی نیز با توجه به قدرت موثر روسیه از موقعیتی برتر از تمدن ایرانی قرار دارد.
خلاصه ماشینی:
"تمام سازه های تمدنی پیرامون ایران دارای عمق استراتژیکی خاص خود بوده و تنها ایران اســت که بدون پشــتوانه درون تمدنی و همکاری های برون تمدنی در جهان ســرشــار از رقابت کنونی به خود متکی اسـت ، تمدن سـامی در جنوب پشـتوانه شـورای همکاری خلیج فارس و اتحـادیـه عرب را دارد، تمدن تورانی به رهبری ترکیه ، اتحادیه اروپا و آمریکا را در کنار خود می بیند و تمدن اسلاوی نیز با توجه به قدرت موثر روسیه از موقعیتی برتر از تمدن ایرانی قرار دارد.
برای نمونه تأکید امام خمینی بر تشــکیل امت جهانی اســلام ، دفاع از مســتضــعفین و حمایت از نهضــت های آزادیبخش و نفی غرب و شرق اصولی بود که در تدوین سیاست خارجی ایران و ترسیم روابط خارجی مورد توجه قرار داشـت ؛ اصـولی که در متن قانون اسـاسـی نیز برجسـته است .
تمام ســازه های انســانی- فرهنگی اطراف ایران دارای عمق اسـتراتژیکی خاص خود بوده و تنها تمدن ایرانی است که بدون پشتوانه تمدنی فقط به خود اتکا کرده اســت ، تمدن ســامی در جنوب پشــتوانه شــورای همکاری خلیج فارس و اتحـادیه عرب را دارد، تمدن تورانی به ســرکردگی ترکیه اتحادیه اروپا و آمریکا را در کنار خود می بیند و تمدن اســلاوی نیز با توجه به قدرت موثر روســیه و همکاری آن در طرح مشــارکت برای صــلح ناتو از موقعیتی برتر از تمدن ایرانی قرار دارد.
Reviews the roots of the disputebetween Iran and Saudi Arabia in the regional and international levels; Retrieved, from http:..
Regional rivalry Iran and Saudi Arabia and balance of powers in the Middle East, Political & Economic Information, 239 - 240, 41."