چکیده:
ناهمگونی ملی در بعد فرهنگی و سرزمینی شاخصهبسیاری از کشورهاست. تجربیات کشورها در بعد مدیریت ناهمگونی ملی متفاوت می نماید؛ به گونه ای که هر کدام از آنها متناسب با نوع ناهمگونی برای تقویت پیوستگی سرزمینی و همبستگی ملی، سیاست های مختلفی را در پیش می گیرند. با این حال، اکثر کشورها به فراخور پهناوری و شمار جمعیت با مقوله ناحیه گرایی روبرو هستند که مشروعیت حکومت و گاه دولت را به چالش می کشاند. ایران متاثر ازموقعیت جغرافیایی اش در طی تاریخ دیر پای خود،سرای سکونت گروه های زبانی- مذهبی بسیاری بوده است. از این رو، تعامل میان این نواحیاز فرهنگ و مدنیت ایرانی،فرهنگی متکثر ساخته است. بلوچستان واقع در جنوب شرق کشور از آن دست نواحی است که به واسطه ناهمگونی های زبانی، مذهبی و نیز سطح بهره مندی، از شاخصه ها و مولفه های وجودی لازم برای ناحیه گرایی برخوردار است. مقاله حاضر که ماهیتی کاربردی دارد و روش گردآوری اطلاعات آن کتابخانه ای است با رویکردی توصیفی- تحلیلی به تبیین اثرات مقیاس های جغرافیایی در ابعاد جهانی، منطقه ای، ملی، ناحیه ای و محلی بر شکلگیری پدیده ناحیهگرایی در جنوب شرق ایران پرداخته است.نتیجه پژوهش نشان داد که شکلگیری ناحیه گرایی در بلوچستان متاثر از مقیاس های متعدد جغرافیایی است که هرکدام به شکلی متمایز ظهور این پدیده را در این ناحیه به دنبال داشته اند. از این رو، این مقیاس ها از رهگذر ابزارهای رسانه ای، حمایت های مالی و ایدئولوژیک برخی کشورهای منطقه، وجود برخی محدودیت هابرایمشارکت کامل سیاسی-اجتماعی، ناکارآمدی نظام توزیع، تعارض منافع هویت های ناحیه ای، بعد مسافت و ناهمگونی مذهبی مواردی هستند که در مقیاسهای مختلف زمینه بروز ناحیهگرایی مذهبی را در این بخش از کشور فراهم کرده است.
خلاصه ماشینی:
"نتیجه این امر و رسیدگی کمتر به سایر نقاط استان - به ویژه مکران - نارضایتیهای زیادی در پی داشته و حس تبعیض را در بین ساکنین این ناحیه به وجود آورده استکه بـا توجـه بـه سـایر مقیاس های اثرگذار از جمله حساسیت به کارگیری بلوچ ها در مناصب اداری - سیاسی و احساس سلطه و تسلط سیستانیها بر آن ها؛ خواه ناخواه زمینه های اختلاف و بیاعتنایی به مسائل استانی و گـاه کشـوری را در میان مردم بلوچستان به وجود آورده است .
/ شکل ٣- پیامدهای ناشی از اثرات مقیاس های جغرافیایی در شکلگیری ناحیهگرایی در بلوچستان Refrenc: authors نتیجه گیری ناهمگونی ملی در بعد فرهنگی و سرزمینی ، پدیده ای رایج در میـان کشـورهای مختلـف اسـت ؛ زیـرا کشورها آمیزه ای از نواحی فرهنگی هستند که ایـن نـواحی مـی تواننـد بـا هـم ، پیوسـتگی هـای تـاریخی ، اقتصادی ،فرهنگی ،زبانی ،مذهبی و مانند آن را داشته و یا این که نداشته باشند.
مقیاس محلی نیـز از طریـق نـاهمگونی مـذهبی بلوچستان با اکثریت ملت ایران ، ویژگی های جغرافیایی و بیشترین بعد فاصله با مرکزیـت کشـور در میـان سایر استان های کشور و درنتیجه کاهش مراودات با مرکز،بافـت بسـته طایفـه ای وجایگـاه وتـاثیرگـذاری روحانیت اهل سنت در روند تحولات ناحیه گرایانه در بلوچسـتان ، همـه از مـواردی هسـتند کـه درایـن مقیاس ،ناحیه گرایی در این ناحیه از کشور را به وجود می آورند."