چکیده:
پژوهش حاضر با هدف مدل سازی کاهش نابرابری های آموزشی مناطق 24 گانه آموزش و پرورش استان
آذربایجان غربی با استفاده از شاخ صهای آموزشی انجام گرفته است. در این تحقیق منظور از برابری،
میزان برخورداری مناطق آموزشی از شاخص های آموزشی می باشد. نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی و
پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه مناطق آموزش و پرورش
استان آذربایجان غربی می باشد که با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه
ای نسبتی تعداد 815 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده های موردنیاز از دو
شیوه اسنادی و پیمایشی با بهره گیری از پرسشنامه استفاده شده است که روایی و پایایی پرسشنامه ها
تائید شده است. در تجزیه و تحلیل داده ها از مد لهای تاپسیس، آنتروپی، ضریب پراکندگی، تحلیل
رگرسیون، تحلیل مسیر و شبکه های عصبی استفاده شده است. بررسی رتب هبندی مناطق آموزش و
پرورش استان آذربایجان غربی نشان می دهد که منطقه بوکان و منطقه صومای برادوست به ترتیب با میزان تاپسیس 0.690 و 0.116 به عنوان برخوردارترین و محروم ترین مناطق آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی از لحاظ شاخص های تلفیقی می باشند. استفاده از مدل ضریب پراکندگی برای اندازه گیری نابرابری نیز نشان می دهد که در مناطق استان بیشترین میزان نابرابری با 0/91 در شاخص های برونداد نهایی و کمترین میزان نابرابری با 0/307 در شاخص های پیشرفت تحصیلی بوده است. براساس نتایج تحلیل مسیر ، شاخص های دانش آموزی با میزان 0/864 دارای بیشترین و متغیر شاخص های دارای بیشترین و متغیر شاخص های 0/118 دارای کمترین تاثیرات بر برخورداری مناطق آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی بوده اند. نتایج شبکه عصبی نیز نشان م یدهد که بخش جو مدرسه بیشترین تاثیر و بخش امکانات فیزیکی کمترین تاثیر را در پیشگویی برخورداری مناطق آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی داشته اند. متناسب با یافته های پژوهش توجه جدی برنامه ریزان و سیاستگذاران آموزشی بر متغیرهای تاثیرگذار لازم و ضروری می باشد.