چکیده:
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخله شناختی - رفتاری بر کاهش خود ناتوان سازی و افزایش خودکارآمدی در زنان ورزشکار است. این پژوهش مطالعه ای نیمه-تجربی همراه با گمارش تصادفی آزمودنی ها در گروه های آزمایش و کنترل، به همراه پیش-آزمون و پس آزمون و مطالعه پیگیری است. بدین منظور، 28 ورزشکار تیم های ورزشی دانشگاه الزهرا در محدوده سنی 19- 26 سال، با استفاده از نمونه گیری داوطلبانه در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند (14 نفر آزمایش و 14 نفر کنترل). برای سنجش خود ناتوان سازی از مقیاس خود ناتوان سازی جونز و رودوالت (1982) و برای سنجش خودکارآمدی، از مقیاس خودکارآمدی عمومی شرر و همکاران (1982) استفاده شد. گروه آزمایش به مدت هفت هفته در کارگاه آموزشی فشرده شناختی - رفتاری شرکت کردند. در پایان آموزش، هر دو گروه آزمایش و کنترل مجددا آزمایش شدند. داده ها از طریق آزمون های t و اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد اجرای مداخله شناختی - رفتاری تفاوت معنی داری (0/01 >p)در کاهش خود ناتوان سازی و افزایش خودکارآمدی گروه آزمایش ایجاد می کند. این نتایج در اندازه گیری یک ماه بعد برای خودکارآمدی ماندگار بود، ولی برای خود ناتوان سازی ماندگار نبود. این پژوهش نشان داد از آموزش شناختی - رفتاری می توان به طور موفقیت آمیزی برای کاهش خود ناتوان سازی و مولفه های آن و افزایش خودکارآمدی ورزشکاران استفاده کرد.
خلاصه ماشینی:
"این پژوهش نشان داد از آموزش شناختی - رفتاری می توان به طور موفقیت آمیزی برای کاهش خود ناتوان سازی و مؤلفه های آن و افزایش خودکارآمدی ورزشکاران استفاده کرد.
در جدول ٢ مشاهده می شود که میانگین تفاضل نمرات بهانه تراشی ، نگرانی از تلاش و خود ناتوان سازی کل گروه آزمایش ، در مقایسه با گروه کنترل کاهش معنی دار (٠٠١>p) و در مقایسه با خودکارآمدی افزایشی معنی داری (٠٠١>p) داشته است ؛ بنابراین می توان گف تفاوت مشاهده شده در پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش در این سه زیر مقیاس تصادفی نیست ، بلکه به دلیل مداخلة آموزشی شناختی - رفتاری است و فرض پژوهش تأیید می شود.
از سوی دیگر، در گروه کنترل تفاوت پیش آزمون ، پس آزمون و پیگیری در هیچ یک از متغیرهای مطالعه شده معنی دار نیست در تأیید مطالب بالا باید گفت در پژوهش حاضر علاوه بر استفاده از پرسشنامه ها، برای سنجش و تعیین میزان بهره وری آزمودنی ها از مداخلات آموزشی ، یک ماه بعد از اجرای مداخلات ، نظر آزمودنی ها (گروه آزمایش ) در مورد میزان تأثیر برنامة آموزشی بر عملکرد ورزشی آن ها بررسی شد که همگی رضایت خود را از برنامة آموزشی و تأثیر مثبت آن بر عملکرد ورزشی و حتی زندگی خود اظهار کردند که تا حدودی همسو با نتایج پژوهش بود.
از آنجا که خود ناتوان سازی زیاد در ورزشکاران به تضعیف عملکرد ورزشی فرد منجر می شود، این مسئله از موضوعات اساسی است که پژوهش حاضر بر پایة آن انجام شده است و با توجه به شرایط خاص ورزشکاران که مدام در معرض ارزیابی و رقابت (مسابقات ) و حضور افراد (مثلا تماشاچیان و مربیان ) قرار داند و همچنین اهمیت شایستگی و عزت نفس در میان آن ها، سعی شد مداخلة شناختی - رفتاری با در نظر گرفتن این شرایط انجام شود."