چکیده:
راهیان نور یک نوآوری موفق از جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در موضوع گردشگری است که توانسته با بهرهگیری از فرهنگ ایثار و شهادت، تاثیر بسزایی در فرهنگ عمومی و نسل جوان کشور بگذارد. در این میان، یادمانهای راهیان نور هماکنون به عنوان یک مجموعه فرهنگی، نقش حلقه اتصال زنجیره فعالیتهای فرهنگی را در راستای تاثیرگذاری بر روی مخاطبان راهیان نور ایفا میکند. هدف این پژوهش، شناسایی موقعیتی (نقطه اهرمی) است که تغییرات کوچک در مدیریت فرهنگی یادمان، آثار فرهنگی بزرگی را در مخاطبان میگذارد. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، در سه گام با بهرهگیری از تحلیل محتوای کمی، تکنیک خط داستان و تجزیه و تحلیل مضمون، یافتههای تحقیق استخراج و سامان یافت. دادههای تحقیق در گام اول و دوم به صورت مصاحبههایی نیمهساختاریافته با 70 نفر و در گام سوم با 27 نفر از خبرگان و دستاندرکاران راهیان نور گردآوری شدهاند. نتیجه پژوهش حاضر نشان میدهد «فضاسازی در یادمانهای دفاع مقدس» نقطه اهرمی فرهنگی در مدیریت یادمانها است که با یادآوری دوران دفاع مقدس و القای معانی و محتوا به صورت ناخودآگاه (ادراک غیرمستقیم) از طریق ارتباط با محیط یادمان بیشترین اثر را بر زائران دارد. فضاسازی در یادمان های دفاع مقدس دربردارنده ابعاد اساسی شامل: گویاسازی (بازسازی و حفظ آثار دفاع مقدس)؛ طراحی و ایجاد؛ نشانهگذاری و 4- پویایی یادمان (زنده بودن) است که باید در سیاستگذاریها و اجرا مدنظر قرار گیرند.
خلاصه ماشینی:
شناسایی و تبیین نقطه اهرمی فرهنگی در مدیریت یادمان های دفاع مقدس حمیدرضا قائدعلی ، دکتر میثم لطیفی ، محمد سهیل سرو 1 تاریخ دریافت : ٩٤/٠٩/٢٠ تاریخ پذیرش : ٩٥/١/٢٠ چکیده راهیان نور یک نوآوری موفق از جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در موضوع گردشگری است که توانسته با بهره گیری از فرهنگ ایثار و شهادت ، تأثیر بسزایی در فرهنگ عمومی و نسل جوان کشور بگذارد.
به رغم اهمیت یادمان های دفـاع مقـدس ، تـاکنون دربـارة راهیـان نـور تحقیقـی بـا محوریـت یادمان ها صورت نپذیرفته است ، اگرچه به طورکلی موضوع راهیان نور مورد بـیمهـری نخبگـان و پژوهشگران قرار گرفته است و تحقیقات انگشت شماری در این موضوع انجام شده که برای نمونـه میتوان به این موارد اشاره کرد: تحلیل محتوای سخنان مقام معظم رهبری (مد ظله ) با موضـوع راهیـان نور (قائدعلی، ١٣٩٣)؛ مطالعه گردشگری جنگ در جهان (ارائه راهکار بـه منظـور توسـعه گردشگری جنگ در ایران ) (حیدری، نجفی پور، ١٣٩٣)؛ مطالعات جامع راهیـان نـور خلـیج فارس (قائدعلی، ١٣٩٢)؛ مطالعات راهیان نـور شـرق کشـور (مؤسسـه فرهنگـی- هنـری حامـدون ، ١٣٩١)؛ نیازسنجی و نگرش سنجی زائران راهیان نـور (شـرکت پژوهشـگران خبـره پـارس ، ١٣٩١)؛ الگوی پارادایمی اردوهای راهیان نور (قائدعلی، لطیفی، ١٣٩٣)؛ بررسی دستاوردهای گردشـگران داخلـی در بازدیـد از منـاطق جنگـی ایـران (سـهرابی، ضـرغام بروجنـی، ١٣٩٢)؛ گونـه شناسـی بازدیدکنندگان مناطق جنگی ایران و نقش آن در انتقال فرهنـگ پایـداری دفـاع مقـدس (ضـرغام بروجنی، سهرابی، ١٣٩٢) و اثربخشی قدرت نرم برنامه های راهیان نور (ابیا، خانی، ١٣٩١).