چکیده:
مکتب فوتوریسم که در قرن بیستم با کوشش فیلیپو توماسو مارینتّی به ادبیات و هنر ایتالیا معرفی شد، پس از چندی از مرزهای ایتالیا گذشت. روسیه تنها کشوری بود که موج آوانگارد فوتوریسم را کامل پذیرفت و بخش عظیمی از ادبیات قرن بیستم خود را به دست مولّفههای فوتوریسم مبتنی بر انقلاب، تکنولوژی، کاربرد اصطلاحات مربوط به مظاهر جامعه مدرن و همچنین به چالش کشیدن سنتها سپرد.
با آغاز نهضت مشروطه ایران و باز شدن درهای غرب، تبادلات فرهنگی و ادبی ایران و روسیه نیز آغاز شد. یکی از مکاتبی که به این واسطه تاثیر زیادی بر شعر شاعران ایرانی داشت مکتب فوتوریسم بود. ولادیمیر مایاکوفسکی بهعنوان شاخصترین چهره این مکتب، الگوی مناسبی برای تطبیق شعر شاعران فوتوریست ایرانی با مولّفههای فوتوریسم روسی است. در ادبیات ایران نیز طاهره صفّارزاده بهعنوان شاعری انقلابی که چندین سال در غرب تحصیل کرد و رکود فرهنگی ـ ادبی را تاب نیاورد و درصدد تغییر رویکرد ادبیات ایران بود و همچنین اشعارش شواهد زیادی از مولّفههای فوتوریسم دارد، بهترین گزینه برای این تطبیق است. از این رو در این مقاله درصدد هستیم با توجه به کارکرد مکاتب ادبی در حوزه ادبیات تطبیقی، وجوه مشترک شعر ولادیمیر مایاکوفسکی و طاهره صفّارزاده را از رهگذر مکتب فوتوریسم بررسی کنیم.
خلاصه ماشینی:
مضاف بر اینکه مکاتب ادبی در ادبیات کشورهای مختلف با توجه به مقتضیات فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی متنوع و متفاوت، به اشکال مختلف متجلی می شوند و با توجه به همین تنوع است که می توان آثار اقلیم های مختلف را از دریچه نقد مکتبی با هم تط بیق داد.
جنبش ادبی هنری فوتوریسم در اواخر قرن ١۹ و در جریان شرکت ایتالیا در جنگ جهانی اول )آبرنزی ١۸(، در پی رکود فرهنگی و اجتماعی این کشور، با انتشار نظریه های شاعری ایتالیایی به نام فیلیپو توماسو مارین.
او از من شخصی خود دور شد و به من اجتماعی روی آورد و برای نشان دادن جامعه ای آرمانی در تلاش است « )پیروز و فقیه ٧١( او تا آنجا پیش رفته که حتی فریاد بلند شعر اعتراض ولادیمیر مایاکوفسکی ، یکی از بزرگترین چهرههای آوانگارد شعر معاصر روس و متعهد سیاسی را که می توان گفت وجود او چهره شعر روسی را تغییر داده و در چارچوب مکتب فوتوریسم ، برداشت انقلابی تازهای را از زبان شاعرانه ارائه کرده است و مخالفت شدید او با گذشته ، وی را در صف آفرینندگانی قرار می دهد که با شور و هیجان به انقلاب ١۹١٧ پیوستند )سیدحسینی ٦٦۸(، پس از آشنایی با شعر زبیگنیف هربرت ١، شاعر لهستانی محوشده می بیند )حقوقی ..
۱. ۱ مخالفت با هیجان های درونی شاعر و شعر تغزلی همان طور که پیش از این ذکر شد، فوتوریسم با توجه به آزادی کامل آثار ادبی از قید و بندهای سنت ، از لحاظ ادبی و بلاغی نیز بیانیه خود را صادر کرد.