چکیده:
کارایی نظام نوآوری، یکی از مهم ترین مولفه های برنامه ریزی برای شکوفایی
اقتصادی، اجتماعی، تامین امنیت و رفاه جامعه است. اما دستاوردهای اندک در
حوزه های نوآوری و اقتصادی، و عدم دستیابی به اهداف علمی کشور، حکایت از
وجود چالش هایی در نظام نوآوری ایران دارد. حال آنکه بهبود وضعیت نظام ملی
نوآوری ایران، نیازمند سیاست گذاری همسو و مشخص است. نوعی از سیاست گذاری
که بتوان بر اساس آن به تعیین سهم و نرخ مشارکت هر یک از بازیگران این نظام، و
راهبردهای کلی پرداخت و بر بهرهوری نظام ملی نوآوری افزود. اما حصول به این
امر مهم، جز در بستر سیاستی واحد، جامع و به دور از تشتت و تضاد سیاستی و
ایدئولوژیهای پشتیبان آن، ممکن نیست. در این راستا استفاده از معیار و سنجه ای
تنظیم گر، تسهیلگر و مبتنی بر اجماع نظری متخصصان این حوزه، حائز اهمیت است تا
بتوان بر اساس آن به شناسایی کاستی های فعلی در نظام ملی نوآوری و همچنین
ارزیابی سیاست های فعلی این نظام پرداخت و راه را برای سیاست های کاربردی و
راهبردی در آینده نیز، بهبود بخشید. هدفی مهم که مدنظر نویسندگان در مقاله حاضر
نیز هست. در مقاله حاضر با توجه به اهمیت مشخص نمودن سنجه ای معیار و
کارکردی، ابتدا با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای به مروری بر ادبیات و مطالعات
موجود پیرامون نظام ملی نوآوری پرداخته و پنچ سطح کارکردی را مبتنی بر رویکرد
کارکردی را به دست آوردیم. سپس با کاربست پنج سطح کارکردی به دست آمده که
شامل سطوح مدیریت و سیاست گذاری، تولید و اخذ دانش، انتشار دانش، به کارگیری
دانش و زیرساخت ها می باشد، به مروری بر کاستی ها و چالش های مورد اجماع
متخصصان حوزه نوآوری از خلال 16 مقاله داخلی پرداخته و برای هر سطح
کارکردی هم از منظر نظری و هم کاربردی و کارکردی، مصادیقی را ارائه کرده ایم.
نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که 159 ضعف و کاستی از منظر متخصصان داخلی
در نظام ملی نوآوری ایران قابل بازشناسی است که در قالب 43 شاخص زیرمجموعه 5
سطح کارکردی فوق قرار می گیرد.
خلاصه ماشینی:
بنا بر تعقیب این ضرورت و برطرف کردن آن، در این مقاله سعی خواهد شد تا با مروری بر مقالت و تحقیقات پیرامون نظام ملی نوآوری در کشور، ابعاد و سطوح کارکردی مورد اجماع در تحقیقات داخلی، استخراج گردد تا بتوان به این سؤال اساسی پاسخ داد که: چه چالشها و کاستیهایی در نظام ملی نوآوری کشور وجود دارد؟ سطوح و شاخصهای کارکردی معیار برای رفع کاستیهای موجود و در جهت تدوین متون سیاستی مناسب در نظام نوآوری ایران، کداماند؟ در ادامه مقاله تلش میشود پس از مروری بر مبانی نظری نظام ملی نوآوری، مقالت منتخب در حوزه نظام نوآوری ایران از منظر کارکردی واکاوی شده و با تحلیل آنها پاسخی برای این پرسشها ارائه گردد.