چکیده:
موضوع «ترک تحصیلی» در تمامی مقاطع رخ میدهد؛ اما در مقطع ابتدایی موضوعی چالش آور و بغرنج است . چرا که فرد از تحصیل و کسب پیشرفت های متعاقب زندگی محروم میماند. بدین دلیل ، پژوهش حاضر درصدد است با اتکای روش کیفی دلایل ترک تحصیل دانش آموزان مقطع ابتدایی را شناسایی کند. در این پژوهش ، متناسب با ماهیت تحقیق از نمونه گیری هدفمند و تکنیک مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته استفاده شده است . حجم نمونه بر مبنای قاعدة اشباع نظری تا ٣٧ مصاحبه تعیین شد. همچنین ، مشارکت کنندگان شامل دانش آموزان ترک تحصیل کرده و اولیای آنان بودند. کلیه مراحل جمع آوری داده ها با روش نظریه زمینه ای و سه مرحله کدبندی یعنی باز، محوری و گزینشی انجام شدند. در نهایت ، هشت مقوله اصلی نسبت به موضوع حاضر شناسایی شد و در قالب یک مدل پارادایمی با مقوله مرکزی "فقر یکپارچه محیط روستایی به مثابه میدان ترک تحصیلی" تنظیم شده است . بر حسب یافته ها، «چالش های اقتصادی» با اشکال گوناگون به عنوان شرایط علی شناسایی شد. همچنین زمینه هایی همچون «باورهای خاص فرهنگی» و «کشمکش های قومی/ قبیله ای» در کنار شرایط علی بر پدیده موثر بوده اند. عوامل مداخله گر با سه مقوله «کژسامانی خانواده »، «فضای نامناسب تعاملی معلم / شاگرد» و «فضای آموزشی درون و برون مدرسه » نیز به استراتژیها و راهبردهایی همچون «غیبت های مکرر»، «عدم علاقه به درس خواندن » و «سرزنش نظام ارتقای تحصیلی» تحت مقوله آسیب های تحصیلی منجر شده است و در نهایت پیامدهایی از قبیل «بیفایده گی درس خواندن »، «بسندگی سواد» و «ترویج الگوی ترک تحصیل »، تحت مقوله «ناباوری به سواد» را در پی داشته است .
خلاصه ماشینی:
"بیکاری چالش های اقتصادی هزینه و پول مینی بوس سرویس بچم نداشتم هزینۀ سرویس مانتوم پاره شد گفتم مانتو پول نداشتیم برام بخرن دیگه نرفتم مدرسه نداشتن البسه فرزند والدین من هیچ کدام مدرسه نرفتند بیسوادی والدین پدرم نیاز داشت توی کشاورزی کمکش کنم کمک کار والدین پدرم و مادرم مریض شد دیگه کسی خونه نبود ازش مراقبت کنه بیماری کژسامانی خانواده پدرم خیلی پیر هست نیاز به کمک داره مراقبت پدرم درس من براش مهم نیست چند بار گفتم معلم میگه پدرت بیاد بیتوجهی والدین به مدرسه کارش داره ولی گوش نکرد مدرسه ما بیشتر نگران ازدواج فرزندانیم درس فایده نداره اولویت ازدواج معلم های دختر باید خانم باشه چرا مرد قبول ندارم تابوی معلم به نظرم دخترا دانشگاه نرن بهتره چون دانشگاه برای دختر چی بشه کلیشه های جنسیتی نگرش ها و باورهای وقتی دختر ١١ – ١٠ بشه ما میگیم دیگه این زنه تلقی از زن خاص فرهنگی اخرش درس فایده نداره کار نیست بیفایدگی درس خواندن به نظرم درس فقط خوبه تا بتونی اسم خودت مثلا بانک بری بنویسی بسندگی سواد ناباوری به سواد دیگه چکار کنی برادر و خواهر دارم که اونا هم ترک مدرسه کردند الگوی ترک تحصیلی معلم با ما بازی نمیکرد عدم محبت معلم فضای تعاملی با خانم معلممون دعوا کردم دیگه دوست نداشتم مدرسه برم دعوا با معلم نامناسب معلم / شاگرد محل نذاشتن / عدم تلاش زیادتر بیمحلی معلم یافته های تحقیق یافته های زیر حاصل چندین گام از قبیل اجرای مصاحبه ها، پیاده سازی و غربال گری مفـاهیم و تقلیل آنها و سپس تشکیل مقـولات و در نهایـت مقولـۀ اصـلی یعنـی «فقـر یکپارچـه محـیط روستایی به مثابۀ میدان ترک تحصیلی» است ."