چکیده:
اختلالات بزرگ نفتی در طی دهه های گذشته ضربات مهلکی بر اقتصاد کشورها وارد کرده است. این امر منجر به توجه بیشتر دولتمردان کشورها بر عرضه و نقاضای انرژی شده است. از این رو بحث امنیت انرژی تبدیل به یکی از مولفه های تاثیر گذار در دیپلماسی خارجی کشورها شده است. امنیت انرژی را می توان از دو جنبه عرضه (واردات) و تقاضا (صادرات) مورد بررسی قرار داد. گرچه کشور ایران از منابع عطیم فسیلی برخوردار است اما تجربه چند سال اخیر نشان می دهد که در خصوص صادرات این منابع چندان موفق عمل نکرده است. از این رو در این مقاله تلاش می گردد تا ضمن مرور تعاریف و شاخص های ارائه شده برای این دو مفهوم از امنیت انرژی، نحوه ارتباط این دو مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن به عنوان راهبردهایی در حوزه سیاستگذاری امنیت صادرات انرژی در ایران مورد توجه قرار گیرد.
Oil disorders during the past decades have strong attacks on the country's economy. This leads government officials to pay more attention to demand and supply of energy. The issue of energy security has become one of the components of foreign policy of countries. In a general classification، it can be considered as energy security of supply (imports) and demand (exports). Although Iran has big fossil resources but the experience of recent years shows that it is not very successful in exporting of these resources. In this article we review the definitions and indicators provided for these two concepts of energy security and investigate how to communicate them. The results of this review are considered as a guideline for Iran's energy exports security policy making
خلاصه ماشینی:
در حالی که ، برای کشورهای در حال توسعه ، این مفهوم به " تأمین انرژی کافی (کمی و کیفی) برای تأمین تمام نیازهای همه شهروندان در همه اعصار با قیمت پایدار و مقرون به صرفه که منجر به حفظ عملکرد اقتصادی ، کاهش فقر و کیفیت بهتر زندگی بدون آسیب رساندن به محیط زیست گردد" اشاره دارد (Martchamadol,Kumar, ٢٠١٤) برای درک بهتر موارد مطرح شده در ادامه به تعدادی از تعاریف بیان شده برای امنیت تأمین (واردات ) انرژی اشاره میگردد: امنیت انرژی به معنی تأمین انرژی کافی به صورت قابل اطمینان و غیر منقطع و با یک قیمت منطقی برای تأمین نیازهای اقتصادی میباشد (Mukherjee,Sovacool , ٢٠١١) امنیت انرژی باعنوان حوادث مرتبط با تأمین نفت و گاز (به عنوان مثال درگیری، بی ثباتی سیاسی، حملات تروریستی، محدودیت صادرات ، حوادث ، شرایط آب و هوایی،شیوه های انحصاری) و میزان تکرار آن ها که بازار جهانی را در معرض خطر عرضه نفت و گاز قرار میدهد، مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد ( ,Doukas Flamos (2011 ,Psarras امنیت انرژی تداوم تأمین منابع انرژی نسبت به تقاضا است (Winzer, ٢٠١٢).
Andre, Bengt, Lars2014 ,Hironobu ٣- تعاریف و شاخص های امنیت عرضه (صادرات ) انرژی تأمین امنیت تقاضا برای صادرات نفت خام نگرانی اصلی سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک ) است ، به خصوص با پیش بینی کاهش تقاضای نفت خام کشورهای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) و عوامل دیگری که تقاضای جهانی نفت خام را تحت تاثیر قرار میدهند.