چکیده:
در این مقاله عوامل موثر بر تفاوت آرای قضات در جرایم مشابه با تاکید بر جرایم سرقت تعزیری و ضرب و جرح عمدی بررسی شده است. عوامل به دو دسته قانونی خاص و قضایی (فراقانونی) منجر به صدور آرای حداکثر مجازات تقسیم شده، عوامل قانونی خاص ناظر بر جرایم سرقت تعزیری و ضرب و جرح عمدی است. برای این مهم پرسشنامه ای شامل30 سوال با طیف پنج گزینه ای لیکرت طراحی و نظر جامعه قضات دادگاه های عمومی کیفری و تجدید نظر حوزه قضایی شهرستان مشهد جمع آوری شده است. مقدار ضریب آلفای کرونباخ 0/922، حاکی از پایایی بالای پرسشنامه که بر شفافیت و پیوستگی سوالات دلالت دارد، است. چهار آزمون در تحلیل استنباطی داده ها به کار گرفته شده است. برای بررسی تفاوت آرا، از شاخص واریانس نمونه و برای آزمون تعمیم پذیر بودن نتایج از آزمون آماری لون، و از آزمون t برای بررسی موثر بودن عوامل احصاشده و از آزمون فریدمن برای رتبه بندی میزان تاثیر عوامل مذکور استفاده شده است. نتایج نشان داد که تاثیر عوامل قضایی (فراقانونی) در صدور آرای متفاوت در جرایم مشابه در جامعه آماری قضات مورد مطالعه بیش از عوامل قانونی خاص است. در حوزه سرقت «مسلح بودن سارق» بیشترین و «سرقت از طریق کیف زنی و جیب بری» کمترین تاثیر را در تعیین حداکثر مجازات دارد. «استفاده از اسلحه و چاقو و امثال آن» بیشترین تاثیر را در تعیین حداکثر مجازات ضرب و جرح دارد. عامل فراقانونی «طرح ریزی قبلی برای ارتکاب جرم» تاثیر معناداری بر تعیین حداکثر مجازات توسط قضات دارد.
In this paper, the factors influencing the to the different sentences of the judges in similar crimes with emphasis on intentional crimes, Robberies and Intentional Assaults is considered. Two special legal and extralegal factors leading to the issuance of different sentences divided by the maximum penalties and specific legal factors concerning the crimes of Robberies and Intentional Assault.The questionnaire consisted of 30 questions with a range of important five-option Likert design and Comments judges of the court of first instance (Magistrates) and Court of Appeals of the Mashhad city jurisdiction is collected. 0.922 Cronbach's alpha coefficient, indicating the reliability of the questionnaire. To study the difference in sentences, the variance of the sample and to test the generalizability of the results of statistical analysis of Leuven, and the t test for evaluating the effectiveness of the registration agents and the Friedman test was used to rank the factors mentioned above. The results showed that the influences of extralegal factors in different sentencing issued by judges in similar crimes are more than the specific legal factors. Theft of "being armed robbers," most affected and "Wallet theft" has minimal effect .On the maximum penalty. " Use guns , Knife and etc," has the most influence in determining the maximum punishment of Intentional Assault. Extralegal factor "plan prior to the offense" has a significant effect on the maximum penalty by the judges
خلاصه ماشینی:
ملاحظه میشود که بسیاری از عللی کـه عمـلا در تعیـین مجـازات دخالت دارند، به صراحت در قانون مورد اشاره قرار نگرفته و تأثیر آن دسته از علل که در قانون ذکـر شده اند نیز بر تصمیم قضات ، به بررسی و مطالعه نیاز دارد، ازاین رو این پژوهش تـلاش مـیکنـد بـا تکمیل پرسشنامه هایی که در اختیار قضات کیفری قرار داده میشود، دیدگاه ایشان را در خصـوص عوامل قانونی و قضایی ملحوظ در پرسشنامه ها بررسی شود تـا دلایـل صـدور آرای متفـاوت روشـن گردد و قضات با شناسایی عوامل و آشنایی با شاخص هـایی کـه بـه یـاری ایـن پـژوهش از بررسـی معیارهای تعیین مجازات مشخص میشود، به صدور احکام متناسب اقدام کنند.
عوامل فراقانونی تعیین حداکثر مجازات ردیف عوامل فراقانونی ١ سن کم بزه دیده ٢ سن زیاد بزه دیده ٣ زن بودن بزه دیده ٤ تحصیلات کم متهم درآمــد بــالای مــتهم و عــدم نیــاز وی بــه 5 عایدات حاصله از سرقت ٦ تحصیلات بالای بزه دیده ٧ درآمد بالای بزه دیده ٨ درآمد کم بزه دیده ٩ حضور وکیل بزه دیده ١٠ موقعیت سیاسی و اجتماعی متهم ١١ موقعیت سیاسی و اجتماعی بزه دیده ١٢ طرح ریزی قبلی برای ارتکاب جرم ١٣ فشار افکار عمومی گفتار سوم الف ) یافته های تحقیق به منظور بررسی فرضیۀ اصلی که به آزمون تأثیر عوامل قضایی (فراقانونی) و قانونی بر تفاوت آرا در تعیین مجازات توسط قضات در جرایم مشابه میپردازد، به تحلیل دو فرضیۀ فرعی نیز میپردازیم که در آنها تفاوت آرای اعضای نمونۀ مورد مطالعه از ابعاد مختلف ارزیابی شده است .