چکیده:
هدف از انجام این تحقیق، مقایسه ی اعتبار جدول قد –وزن وفرمول های استاندارد در برآورد وزن مطلوب بدن زنان ورزشکار وغیرورزشکار می باشد.جامعه ی تحقیق، شامل گروه ‹1›زنانورزشکار تیم های ملی به تعداد 74 نفر وگروه ‹2›زنان غیر ورزشکار به تعداد 100 نفر از دانشجویان دانشگاه گیلان می باشند. روش اندازه گیری به این صورت بودکه ابتدا در برگه ی مشخصات فردی ،اطلاعات لازم ثبت وسپس وزن مطلوب به سه طریق زیر محاسبه شد:جدول قد – وزن بیمه ی عمر متروپولیتن‹1983›، فرمول استاندارد،وبراساس میزان درصدچربی بدن با اندازه گیری چربی تحت جلدی ،برای تعیین تیپ بدنی ،با استفاده از روش های پیشنهادی شرکت بیمه ی عمر متروپولیتن‹ با اندازه گیری پهنای آرنج› آزمودنی ها به سه تیپ ‹اندام ریز ،متوسط ودرشت› طبقه بندی شده وشاخص توده ی بدنی آنها،بر مبنای میزان چاقی آزمودنی ها از تقسیم وزن بدن ‹کیلوگرم› برمجذور قد‹سانتی متر › به دست آمد .سپس از ابعاد مختلف بدن آزمودنی ها ،اندازه گیری به عمل آمد واطلاعات به دست آمده مورد تجزیه وتحلیل آماری قرار گرفت. نتایج ذیل حاصل این تجزیه وتحلیل است: 1- جدول قد – وزن وفرول استاندارد دربراورد وزن مطلوب بدن ،ارتباط معنی داری با روش معیار ‹ارزیابی ترکیب بدن با کالیپر› دردو گروه زنان ورزشکار وغیرورزشکار دارد. 2- میزان همبستگی بین جدول قد-وزن وفرمول ها با روش معیار در براورد وزن مطلوب ، برای رشته های شنا ووالیبال کمتر از سایر رشته های ورزشی بوده است. 3- بین نتایج بدست آمده ،از براورد درصد چربی بدن با روش معیار واندازه گیری دور اندام ها ،در غیر ورزشکاران وورزشکاران ،بالاترین همبستگی در اندازه ی دور ران ،کمر وشکم مشاهده شد. با توجه به نتایج این پژوهش ،به نظر میرسد که جدول قد – وزن شرکت بیمه ی عمر متروپولیتن،فرمول های استاندارد وشاخص توده ی بدنی ،مقیاس نسبتا مناسبی در براورد وزن مطلوب جامعه تحقیق می باشد.
خلاصه ماشینی:
"روش اندازهگیری به این صورت بود که ابتدا در برگهء مشخصات فردی،اطلاعات لازم ثبت و سپس وزن مطلوب به سه طریق زیر محاسبه شد: جدول قد-وزن بیمهء عمر متروپولیتن(1983)،فرمول استاندارد،و براساس میزان درصد چربی بدن با اندازهگیری چربی تحت جلدی،برای تعیین تیپ بدنی،با استفاده از روشهای پیشنهادی شرکت بیمهء عمر متروپولیتن(با اندازهگیری پهنای آرنج) آزمودنیها به سه تیپ(اندام ریز،متوسط،درشت)طبقهبندی شده و شاخص تودهء بدنی ( BMI )آنها،برمبنای میزان چاقی آزمودنیها از تقسیم وزن بدن(کیلوگرم)بر مجذور قد (سانتیمتر)به دست آمد.
نتایج ذیل حاصل این تجزیه و تحلیل است: 1-جدول قد-وزن و فرمول استاندارد در برآورد وزن مطلوب بدن،ارتباط معنیداری با روش معیار(ارزیابی ترکیب بدن با کالیپر)در دو گروه زنان ورزشکار و غیر ورزشکار دارد.
ب-فرمول استاندارد:وزن مطلوب براساس میزان قد و با استفاده از فرمول زیر محاسبه شده است: (150-قد/2)-100-قد-وزن مطلوب زنان ج-براساس میزان درصد چربی بدن که با اندازهگیری چربی تحت جلدی به دست آمده و بر مبنای فرمول زیر محاسبه شده است(این روش اصطلاحا برآورد وزن مطلوب از طریق ارزیابی ترکیب بدن معرفی میکنند).
با توجه به اینکه بیشتر روشهای ارزیابی ترکیب بدن،پیچیده و به تجهیزات گران قیمت نیاز دارند،همچنین اندازهگیری با این روشها نیز بدون خطا و اشتباه نیست و حتی ممکن است سنجش چگالی بدن با 01/0 تا 03/0 خطا همراه باشد8،بنابراین به کارگیری روشهای سادهای همچون جدول قد-وزن میتواند توسط عموم مردم بخصوص ورزشکاران دارای ارزش بسیاری باشد.
بهطور خلاصه،با مرور پیشینهء تحقیق و نتایج حاصل از این پژوهش،به نظر میرسد که استفاده از جدول قد-وزن و فرمولهای استاندارد،برای برآورد وزن مطلوب بدن افراد ورزشکار و غیر ورزشکار دارای اعتبار میباشد و همچنین با اندازهگیری ابعاد بدن بخصوص برای غیرورزشکاران، میتوان برآورد نسبتا صحیحی از درصد چربی بدن به دست آورد."