چکیده:
این مقاله به بررسی فرهنگ سیاسی نخبگان ایران در دوره پهلوی دوم و تاثیرپذیری آن از مولفههای مختلف میپردازد. فرضیه اصلی مقاله این است که فرهنگ سیاسی نخبگان ایران به عنوان یکی از دو بعد مهم فرهنگ سیاسی (بعد دیگر آن فرهنگ سیاسی تودهای است) دارای ویژگیهایی همچون بدبینی سیاسی، بیاعتمادی شخصی، احساس عدم امنیت آشکار است. این فرهنگ از دید این پژوهش تحت تاثیر شاخصهایی همچون عوامل ادارکی، مدیریتی و اجتماعی است. روش گردآوری این مقاله تاریخی است بدین ترتیب که با ملاحظه ویژگیهای نخبگان سیاسی و ساختار جامعه عوامل مختلف تاثیرگذار بر جهتگیری نخبگان سیاسی استخراج شده است. در عین حال رویکرد فعال گرایانه است و صرفا به بیان و توصیف فرهنگ سیاسی اکتفا نکرده بلکه نگارندگان به تحلیل این امر پرداختهاند. روش جمعآوری دادهها به شیوه کتابخانهای بوده است.
خلاصه ماشینی:
"این امر بیانگر آن اســت که جلوه هایی از عقلانیت و غریزه تجمیع قدرت و تداوم خواهی در فرهنگ سیاسی نخبگان حکومتی وجود دارد، در حالی که غرایزی که منجر به کنش اجتماعی و ســیاســی توده ها می شــود، عمدتا مبتنی بر قالب های هیجانی و عاطفی اســت .
به عبارت دیگر گروه های اجتماعی بر مبنای نقش تعیین کنندة نخبگان سیاسی تحلیل می شوند این امر بیانگر آن است که در ایران ، / فرهنگ سیاسی مشارکتی وجود نداشته و می توان درآن جلوه هایی از فرهنگ سیاسی محدود و تبعی را مشاهده نمود.
اما این امر به مفهوم ظهور شـرایط پایدار و باثبات برای نخبگان سیاسی نیست ؛ زیرا زمانی که موج های قدرت تغییر یابند، گروه های اجتماعی موقعیت خود را از دست می دهند و در نتیجـه امکان ورود به حلقه جدید، کار دشـــوار و مخاطره آمیزی خواهد بود.
در جوامعی که جلوه هایی از کثرت گرایی وجود دارد، نهادهای ســیاســی می توانند زمینه های لازم برای ظهور نخبگان حکومتی و جابه جای آنان را فراهم آورند؛ در حالی که در فضای سیاسی که میزان مشارکت برای قدرت محدود بوده و یا این که جلوه هایی از تعارض در فرایندهای سـیاسـی وجود دارد، صرفا موج های اجتماعی عامل اصـلی جابه جایی قدرت و ظهور نخبگان سـیاسی جدید می شوند.
جمع بندی و نتیجه گیری به عنوان نتیجه گیری این مقاله می توان گفت مؤلفه های مختلفی در جهت گیری فرهنگ سـیاسـی نخبگان در دوره پهلوی دوم تأثیرگذار بوده اند و این امر تا حدود زیادی منبعث از ساختار استبدادی جامعه یعنی نقش برجسته محمدرضاشاه بوده است ."