چکیده:
فتنه در حوزه اجتماعی به معنای اضطراب، اختلاف و دودستگی، درگیری و کشتار می باشد. به فرموده قرآن کریم، فتنه از قتل هم شدیدتر و بزرگ تر است. برپایه آیات و روایات، جهان اسلام فتنه هایی را تجربه خواهد کرد که خدای سبحان و رسولش راه های برون رفت از آن را نیز یادآور شده اند. ازاین رو، با نگاه تاریخی به موضوع فتنه، ریشه فتنه های اجتماعی را می توان نزاع بر سر حکومت و جانشینی رسول خدا9 دانست که آیات و روایات، نسبت به پی آمدهای ناگوار آن هشدار داده اند. برای برون رفت از این فتنه ها گریزی از بازگشت به قرآن و عترت نیست. اقتدار حاکم اسلامی، شناخت ظرفیت های جامعه اسلامی به منظور رویارویی با فتنه همچون علما، روسای عشایر، سازمان های مردم نهاد و مانند اینها، روشن گری علما، بصیرت و روشن بینی نسبت به توطئه های دشمن و آگاهی صحیح از اعتقادات و اندیشه های سایر فرق اسلامی از راه کارهایی هستند که با هدف رویارویی و برون رفت از فتنه ها با تدبر در آیات و روایات فریقین با رویکرد توصیفی ـ استنباطی و به روش کتابخانه ای در پژوهش حاضر بدان دست یافتیم.
خلاصه ماشینی:
"واداشـتن دانشمندان و اندیشمندان جهان اسلام به بازنگری در آیات و روایات مربوط بـه فتنـه و بازشناسی حقیقت و موارد فتنه از اهداف عمدة این نوشتار است ؛ زیرا بـه رغـم وجـود خاستگاه های فتنه در جوامع اسلامی ، منابع دینی مسلمانان ، سرشار از علـوم وحیـانی و اخبار غیبی رسول خدا ٩ است که بازگشت به آنها و بازشناسی به دور از سوگیری و پیش داوری ، به آسانی امت طوفان زده را به ساحل امن خواهد رساند.
در عصـری کـه دنیای غرب با درک اهمیت وحـدت و یکپـارچگی بـه دنبـال ایجـاد ایـالات متحـده و اتحادیه اروپا و اتحادیه هایی از این دست می باشد، شایسته نیست دنیای اسلام به سـوی تجزیه و پراکندگی که توطئه استعمار است پیش رود؟ یادآور می شـود؛ هرچنـد امکـان ایجاد کشوری واحد برای مسلمانان به لحاظ شرایطی کـه در دنیـا حـاکم اسـت فـراهم نیست ، ولی امکان ایجـاد اتحـاد در میـان کشـورهای اسـلامی بـا سـپردن سـکان داری حکومت به دست شایستگانی که در دامن فرهنگ اصیل قرآن و عترت ـ به دور از هرگونه قرائت خشن از دین ـ پرورش یافته اند؛ هرچند به ظاهر پیرو مکتب اهـل بیـت نباشند، وجود دارد که حتی المقدور نتیجه اش اقتدار حاکمیت جامعه اسلامی است .
توجه به ریشه های فتنه و بازگویی حقیقت آن با ژرف نگری در آیـات و روایـات و روشن ساختن زوایای فراموش شده در آیات و روایات ؛ بـه ویـژه روایـات نقـل شـده از / سوی اهل سنت و توجه دادن دانشمندان و اندیشمندان جهان اسلام به آن و دسـت یـابی به راهکارهای برون رفت از فتنه های اجتماعی که دامـن گیـر جامعـه اسـلامی اسـت ، از وجوه تمایز این پژوهش با پژوهش های مشابه است ."