چکیده:
زکات یکی از مهمترین فروعات مالی دین مبین اسلام است که در آن حمایت از اقشار آسیب پذیر و تقویت دین اسلام هدف گذاری شده است. «تالیف قلوب» به عنوان یکی از موارد مصرف زکات، ریشه در قرآن دارد و هدف از پیش بینی این نهاد، همدلی و جست وجوی روابط دوستانه و نیز جلب همکاری در حفظ صلح و امنیت جوامع اسلامی است. مفهوم و قلمرو تالیف قلوب و نیز چگونگی کاربست آن در زمان معاصر از جمله مسائلی است که نیازمند پژوهش است و تحقیق حاضر با رویکرد فقه تطبیقی به این مسائل می-پردازد. برآیند مقاله این است که «تالیف قلوب» مفهومی گسترده دارد که هدف آن از یک سو جلب همدلی افراد صاحب رای و نفوذ برای همراهی و همکاری با جوامع اسلامی است و از سوی دیگر، تقویت باورهای دینی و مکتبی مسلمانان در آن پیش بینی شده است. جست وجوی راههای همدلی با جوامع اسلامی هم اکنون نیز در قلمروهای صلح و امنیت، دعوت و تبلیغ اسلامی و حمایت از فعالیت های علمی و فرهنگی قابل تطبیق است.
خلاصه ماشینی:
«تألیف قلوب » به عنوان یکـی از مـوارد مصرف زکات ، ریشه در قرآن دارد و هدف از پیش بینی این نهاد، همدلی و جست وجـوی روابـط دوستانه و نیز جلب همکاری در حفظ صلح و امنیت جوامع اسلامی است .
نویسنده کتاب «ارشاد السالک » که پیرو فقه مالکی اسـت ، تصـریح مـی کنـد هدف از سهم زکات ، تألیف قلوب ، جلب ائتلاف آنان و تقویـت ایمـان و جلـوگیری از آزار و اذیت نسبت به مسلمین بود که امـروزه ایـن هـدف بـا توسـعه اسـلام و کثـرت مسلمانان ساقط است (بغدادی ، بی تا، ج١، ص٦٧؛ غفیلی ، ١٤٣٠ق ، ص٤٠٤).
حال که سهم تألیف قلوب از منابع مالی اسلامی زکات تأمین می شود و مصـرف آن نیز به صلاحدید امام و حاکم اسلامی واگذار شده است ، جـا دارد در وضـعیت کنـونی چگونگی عمل به این حکم ، مورد بررسی قرار گیرد؛ زیرا امروزه بسیاری از دولت هـای اسلامی در امور مالی و اقتصادی خود به زکات اهمیت نمـی دهنـد و یـا در آن دخالـت نمی کنند که البته بررسی ابعاد آن ، هدف این تحقیق نیست ، ولی همانگونه که بسیاری از فقیهان تصریح نمودند، در پیش بینی زکات ، دو هـدف اساسـی نهفتـه اسـت : رفـع نیـاز مسلمانان و کمک بـه تقویـت و عـزت اسـلام (زحیلـی ، ٢٠١٢م ، ج٣، ص٢٦؛ غفیلـی ، 39 ١٤٣٠ق ، ص٤٠٦؛ مروارید، ١٤١٠ق ، ج٥، ص٢٠٢).