چکیده:
اﻣﻨﯿﺖ از اﺑﺘﺪاﯾﯽﺗﺮﯾﻦ و ﺿﺮوریﺗﺮﯾﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﺑﺸﺮ در زﻧﺪﮔﯽ ﻓـﺮدی و اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ اﺳـﺖ. ﻣﮑﺎﺗﺐ و ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎی اﻣﻨﯿﺘﯽ، ﻫﺮ ﮐﺪام در اﻣﻨﯿﺖﺳﺎزی و ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻣﻨﯿﺖ از روﯾﮑﺮدﻫﺎی اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻬﺮه ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ. ﺗﻮﻟﯿﺪ و اﯾﺠﺎد اﻣﻨﯿﺖ در ﻋﺮﺻﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺎ اﻣﻨﯿﺖﺳﺎزی در ﻋﺮﺻﻪ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﻓﺮاﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. در ﺳﻄﺢ ﮐﻼن راﻫﺒﺮدی ﻓﺮاﺳﺮزﻣﯿﻦ، واﺣﺪﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺎ اﻟﮕﻮﻫﺎ و اﺳﺘﺮاﺗﮋیﻫﺎی ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻣﯽﭘﺮدازﻧﺪ ﮐﻪ ﻃﯿﻔﯽ از راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﻧﺮم و ﻣﻨﻌﻄﻒ ﺗﺎ ﺳﺨﺖ و ﻣﺘﺼﻠﺐ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد. راﻫﺒﺮدﻫـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ در آن ﺑﺮای اﻣﻨﯿـﺖ ﺳـﺎزی و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻬﺪﯾﺪ از ﺳﺎزوﮐﺎرﻫﺎ و اﺑﺰار ﺳﺨﺖ، ﻋﯿﻨﯽ و ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ )ﻧﻈﺎﻣﯽ( ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻣـﯽ ﺷـﻮد، ﻣﺘﺼﻠّﺐ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد. ﻧﮕﺎه واﻗﻊﮔﺮاﯾﺎﻧﮥ اﺳﻼم ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ و وﺟﻮد ﺗﺤﺮﮐﺎت ﺷﺮّﻣﺤﻮر در اﯾﻦ ﺣﻮزه، ﻣﻘﺘﻀﯽ اﺳﺖ ﺗﺎ در ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻣﻨﯿﺖ ﻓﺮاﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ و ﮐﺎﻫﺶ ﻧﺎاﻣﻨﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ از راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﻣﺘﺼﻠّﺐ ﻧﯿﺰ ﺑﻬﺮه ﺑﺮده ﺷﻮد. ﺳﺆال اﺻﻠﯽ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﻼم در ﺗﻮﻟﯿـﺪ و ﺗـ ﺄﻣﯿﻦ اﻣﻨﯿـﺖ ﻓﺮاﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ از ﭼﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﻣﺘﺼﻠﺒﯽ ﺑﻬﺮه ﻣﯽﮔﯿﺮد؟ و ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳـﺘﻮ ار اﺳـﺖ ﮐـﻪ راهبردهای بازدارندگی، مقابله به مثل، دفاع پیش دستانه و دفاع در استانه ازجمله راهبردهای متصلّبی است که در گفتمان اسلامی برای امنیت فراسرزمینی استنتاج می شود که با رو ش توصیفی - تحلیلی به آنها پرداخته میشود.
خلاصه ماشینی:
"سؤال اصلی مقاله این است که اسلام در تولیـد و تـأمین امنیـت فراسرزمینی از چه راهبردهای متصلبی بهره میگیرد؟ و فرضیه نیز بر این اسـتوار اسـت کـه راهبردهای بازدارندگی، مقابله به مثل ، دفاع پیش دستانه و دفاع در آستانه از جمله راهبردهای متصلبی است که در گفتمان اسلامی برای امنیت فراسرزمینی استنتاج مـیشـود کـه بـا روش توصیفی – تحلیلی به آنها پرداخته میشود.
اگر با آماده سازی و تدارک انواع قدرت در صدد القای این نکته باشـیم که واحد چالشگر در صورت اقدام به رفتار خصمانه ارزش هـای حیـاتی خـود را بـه خطـر میاندازد و با مجازات سخت و تنبیه شدید واحد مدافع روبرو خواهـد شـد، نقطـۀ کـانونی راهبرد بازدارندگی بر بازدارندگی منفی استوار خواهد بود و اگـر بـا تـدارک قـوه و نیـرو و تقویت استحکامات نظامی و دفاعی، موفق نبودن در تعرض و تهاجم به چالشگر القا گردد، از بازدارندگی مثبت مبتنی بر عناصر ایجابی و غیرتهاجمی سود برده ایم .
همین عدم تناسب و عدالت میان جرم و مجازات است کـه برخـی دانشـمندان غربـی اقدامات تلافیجویانه را اقدام هایی ذاتا غیر مشروع میدانند که به علت مسـبوق بـودن بـه یک عمل غیرمشروع دیگر (آغازگری دیگری) قابل توجیه ، مجاز و مشروع است (روسـو، ١٣٦٩، ص ١٦)؛ اگر پاسخ به تجاوز قبلی، تلافی و مقابله به مثل متعادل و مثـل تجـاوز ابتدایی و در تناسب با آن باشد، نه تنها نامشروع نیست ، بلکه نوعی دفاع در مقابل سـتم و روشی برای ازمیان بردن تجاوز محسوب میشود."