چکیده:
آیت الله شیخ عیسی احمد قاسم با نقش آفرینی موثر در تحولات سیاسی بحرین قبل از
خیزش انقلابی سال 2011 م، و هم چنین با هدایت افکار عمومی پس از این تاریخ، نقش
محوری در روند تحرکات مردمی بحرین ایفا کرده است. وی با نیم قرن فعالیت سیاسی
اجتماعی، توانسته است ضمن تبیین اندیشه های سیاسی اسلامی خویش به وحدت بخشی میان
توده ها بپردازد. در این تحقیق، برخی عوامل مهم در تفکرات سیاسی وی بررسی می شود.
دغدغه اصلی مقاله واکاوی وجوه دینی در مبانی فکری این رهبر برجسته انقلابی است که با
تاکید بر ارتباط دین و سیاست و حاکمیت ولایت فقیه، مفاهیمی از جمله مشروعیت،
دموکراسی، آزادی، عدالت و... را مبتنی بر آموزه های اسلامی و منطق قرآنی تبیین و با به چالش
کشیدن نوع نگاه دشمنان دین به این مفاهیم، سبب اقبال روزافزون آزادی خواهان بحرینی و
تقویت مطالبات انقلابی مردم و خیزش مبتنی بر بیداری اسلامی در این کشور شده است.
خلاصه ماشینی:
"این شکل از برنامه متناقض ، آیا ممکن است از خدای سبحان و متعال صادر شود؟ (عیسی قاسم ، ١٤٢٢ق : خطبه جمعه ١٩ محرم ) از دیدگاه آیت الله قاسم ، اسلام هرگز دخالت بخشی در حکومت ندارد بلکه همه ارکان مدیریت جامعه و مجموع قوای سیاسی باید مبتنی بر الگوپذیری از آموزه های حق دینی و ضوابط نورانی الهی شکل گیرد.
اسلام اجتهادی برای ما راه حلهایی در زمینه های اقتصادی، سیاسی و دیگر مشکلات بشری به میزان ٨٠ درصد دارد؛ یعنی به مقدار مطابقت آن با واقع ، و ممکن است بیش از این مقدار باشد به توفیق الهی و خداوند نقص آن را تکمیل کند به دلیل اینکه بندگان به تکلیف خود عمل کرده اند تا پاداشی باشد برای آنان به سبب مشی آنان که مطابق با مقتضائات شریعت بوده است و تضمین میکنیم مشکلات بشریت به طور کامل و صد درصد در سایه مطابقت با اسلام واقعی حل میشود (عیسی قاسم ، ١٤٢٢ق : خطبه جمعه ١٤ رمضان ).
٣ ـ مفهوم شناسی سیاسی در حوزه مفاهیم و عوامل اصیلی که در اندیشه سیاسی آیت الله قاسم وجود دارد، تأملات ایشان در حوزه مشروعیت ، ولایت فقیه ، دموکراسی و عدالت قابل بحث و بررسی است : ١ ـ ٣ ـ مشروعیت یک اصل اسلامی کلی وجود دارد مبنی بر اینکه هیچ انسانی حق حکومت بر انسان دیگر بلکه بر هیچ کدام از ممکنات ندارد (عیسی قاسم ، ١٤٣٥ق : ٢٤٧؛ صدر، ١٣٩٩ق ـ ب : ١٥ ـ١٦)؛ مگر مواردی که با دلیل استثنا شده باشد؛ یعنی خروج از این حکم سالبه کلیه به حجت و دلیل نیاز دارد."