چکیده:
طی دو دهه گذشته، روند اسکان خودجوش عشاير در استان لرستان نسبت به کل کشور از سرعت بالاتری برخوردار بوده است. از آنجا که موفقيت و پايداری طرحهای اسکان در گرو توجه به شاخصهای اقتصادی- اجتماعی جامعه عشايری و ارتقای سطح آنهاست، هدف تحقيق حاضر بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی اسکان عشاير در وضعيت خانوارهای اسکانيافته استان لرستان بود. نوع تحقيق، ارزشيابی تأثير به روش پيمايشی بوده، جامعه آماری آن 2925 خانوار عشايری اسکانيافته (هدايتی و خودجوش) و 14638 خانوار عشاير کوچنده لرستان را دربرميگرفت. حجم نمونه برای عشاير اسکانيافته و عشاير کوچنده (گروه شاهد) هر کدام 180 خانوار تعيين و نمونهگيری به روش تصادفی طبقهبنديشده منظم در سال 1391 انجام شد. يافتههای پژوهش نشان داد که اسکان عشاير بر نرخ باسوادی، ميزان زمين زراعی، تعداد واحد دامی، نوع شغل، سطح برخورداری از امکانات فرهنگی- اجتماعی، سطح برخورداری از امکانات بهداشتي– درمانی، سطح برخورداري از امکانات رفاهی و خدمات بيمهای خانوارهای عشاير اسکانيافته تأثير مثبت و بر وضعيت اشتغال و ميزان درآمد آنها تأثير منفی داشته است.
During the past two decades، spontaneous settlement of nomads has more rapidly taken place in Lorestan province of Iran، compared to other parts of the country. Since the success and sustainability of settlement projects depend on the attention to socio-economic indexes for nomadic community and their enhancement، this study aimed at investigating the socio-economic effects of nomadic settlement on the status of settled families in the Lorestan province. It was an impact assessment conducted in a survey method. The statistical population included 2925 settled households (both directed and spontaneous) and 14،638 unsettled nomadic households in the province. The sample size for the settled households and the unsettled nomadic ones (control group) was determined 180 households through regular stratified random sampling method for each group، in 2012. The findings showed that the settlement of nomads had a positive impact on literacy rates، the amount of arable land، number of livestock، type of job، access level of socio-cultural facilities، access level of health care facilities، access level of the amenities insurance services for the settled households، but it had a negative impact on their employment and income.
خلاصه ماشینی:
"با بررسی و جمع بندی نتایج تحقیقات و مطالعات پیشین ، می توان چنین نتیجه گرفت : ۱- با وجود نقش عشایر کوچنده در اقتصاد ملی و میراث داری فرهنگی آنها، به دلیل تنگناها و محدودیت های بوم شناختی ، فناوری ، اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی موجود بر سر راه این جامعه ، اسکان عشایر امری ضروری و اجتناب ناپذیر است ؛ ۲- سیاست ها و اقدامات انجام شده در طول پنج برنامة پنج سالة گذشته به طور جدی پ یگی ری و اجرا نشده ، به گونه ای که سرعت اسکان بدون برنامه (خودجوش ) بیش از اسکان هدایتی بوده است ؛ ۳- تصمیمات و برنامه ریزی های انجام شده در این خصوص در سطح کلان صورت گرفته و به مقتضیات این جامعه در سطوح محلی و منطقه ای توجه لازم نشده است ؛ و ۴- ارزیابی های انجام شده که بیشتر در سطح کلان (ملی ) صورت گرفته و نتایج آنها به کل جامعه عشایری کشور تعمیم داده شده است ، نمی تواند مبنای سیاست گذاری برای این جامعه و آینده آن باشد.
نتیجه گیری و پیشنهادها به طور کلی ، یافته های پژوهش حاضر نشان دهندة تأثیر مثبت اسکان عشایر بر نرخ باسوادی ، میزان زمین زراعی ، تعداد واحد دامی ، نوع شغل ، سطح برخورداری از امکانات فرهنگی - اجتماعی ، سطح برخورداری از امکانات بهداشتی - درمانی ، سطح برخورداری از امکانات رفاهی - خدمات بیمه ای خانوارهای عشایر اسکان یافته و اما تأثیر منفی اسکان بر وضعیت اشتغال و میزان درآمد آنها بوده است ."