چکیده:
فیروزشاهنامه درواقع دنباله کتابی است که دو مجلد آن به دارابنامه مشهوراست. این کتاب تالیف محمد بیغمی از آثار قرن نهم هجری است و پیداست منشا بسیار قدیمیتر دارد. داستان فیروزشاهنامه پس ازسمکعیار و دارابنامه از مهمترین داستانهای عامیانه و اصیل به شمار میرود. این کتاب از نمونههای برجسته نثرساده فارسی است و چون برای مردم نقالی و بازگو میشده است، در آن واژهها و تعبیرات عامیانه بسیاری یافت میشود. کاربرد فراوان عناصر زبان عامیانه در این اثر سبب شدهاست، این کتاب ازنظر شاخصههای زبان عامیانه بسیارمهمّ تلقی شود؛ از این رو یکی از عوامل سادگی و محبوبیت این کتاب است.نوشتار حاضر، نثر فیروزشاهنامه را از نظر بکارگیری عناصر زبان عامیانه در سطوح مختلف زبان، از کوچکترین واحد زبانی یعنی واج تا بزرگترین واحد یعنی جمله، ضربالمثل و عامیانهگرایی نحوی- که نمودهایی در اثر بیغمی دارند- تحلیل کرده است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، یافتههای آن نشان میدهد عبارتهای کنایی بیشترین بسامد را در میان عناصر زبان عامیانه این اثر به خود اختصاص داده است.
خلاصه ماشینی:
گاه نيز اين زبان ، خود گونه اي از زبان معيار قلمداد مي شود که عموم مردم براي برقراري ارتباط از آن استفاده مي کنند و غالبا اين واژه هـا در اعمـاق باورهـاي قـومي ريشه دارد و در طول ساليان متمادي شکل گرفته است (دين محمدي کرسفي ، ١٣٨٤: ٨٨).
همچنين مقاله اي با عنوان «قصه هاي عاميانه و انواع ادبي با تکيه بر فيروزشاه نامه بيغمي » به قلم اميد ذاکري کيش ، دانشجوي دکتراي زبان و ادبيات فارسي و محسـن محمدي فشارکي استاديار زبان و ادبيات دانشگاه اصـفهان نوشـته شـده و در بيسـت وچهارمين شماره فصلنامه علمي و پژوهشي ادب پژوهـي دانشـگاه گـيلان بـه چـاپ رسيده است .
نمونه هايي از کاربرد زبان عاميانه در سطوح مختلف آن ، کـه در اين کتاب به کار رفته است ، ذکر مي شود: ٢-٢-١.
موارد ديگري از کاربرد زبان عاميانه در فرهنگ عامه مردم ايران ، عبارات و جملات قرآني فراواني يافـت مـي شـود کـه به صورت روزمره و در گفت وگوهاي روزانه به کار مي رود.
جملاتـي از ايـن دسـت در محاورات مردم ايران نه به منزله ذکر و عبارت ذکري بلکه در مواقع و حالات مختلـف به عنوان جمله اي از جملات لازم در گفت وگو به کار مي رود؛ البته قابل ذکر است کـه اين ترکيبات تأثير و نفوذ فرهنگ اسلامي را در کتاب فيروزشاه نامه نشان مي دهد.
صفا در يادداشت هاي پايان چاپ خـود از اين کتاب متذکر شده اند، فيروزشاه نامه براي مردم نقالي و بازگو مي شده است .