چکیده:
به دنبال نقد کتاب مقدس و غیرعقلانی شناخته شدن پاره ای از باورهای رایج در مسیحیت و در نتیجه سست شدن ایمان مسیحی، کی یرکگارد نخستین کسی است که به منظور چاره اندیشی، به ایمان گرایی افراطی روی آورد و پذیرفت که ایمان حقیقی در گرو پایان یافتن عقل است و هیچ گونه استدلال عقلی را برنمی تابد. وی با اشاره به داستان حضرت ابراهیم(ع)† و ذبح فرزند به روایت تورات، حضرت را شهسوار ایمان خوانده که تنها با خطر کردن، شورمندی و از سر خردستیزی، به فرمان الهی گردن نهاد. اما دلایلی که وی بر مدعای تناقض آمیز ایمان گرایی افراطی خود اقامه می کند، بیانگر مقصود نیست. از این رو ایرادهای متعددی از سوی صاحب نظران به آن ها وارد شده است. آنچه کی یرکگارد درباره ویژگی های شهسوار ایمان پردازش می کند، فراتر از متن کتاب مقدس و غیر مطابق با آن است. افزون بر این، بیان این ماجرا در قرآن کریم، خلاف ادعای ناسازگاری عقل و ایمان را به اثبات می رساند.
نوشتار پیش رو، به بررسی و تحلیل انتقادی این دیدگاه پرداخته و ضمن اشاره به علل و انگیزه گرایش به چنین باور افراطی در دفاع از ایمان مسیحی، اشکال ها و پیامدهای اساسی آن را نشان داده و در پایان به منظور ارائه راهکار اصولی در عرصه ایمان، به دیدگاه اسلام در این باره اشاره اجمالی
کرده است.
خلاصه ماشینی:
"1. با توجه به کثرت ادیان و ادعای بر حق بودن آنان، اگر کسی بخواهد جستی بزند باید در کدام دین جست بزند؟ (پترسون و دیگران، 1379، ص82)؛ تصادفی جست بزند یا باید انتخاب کند؟ در صورت نخست اگر برای مثال در اسلام جست بزند، آیا او را مؤمن و رستگار میدانید؟ افزون بر این که از نظر عقلی ترجیح بلامرجح محال است؛ حال اگر بخواهد انتخاب کند، با چه معیاری دست به انتخاب بزند؟ مگر غیر از این است که تنها عقل معیار انتخاب را ارائه میکند؟ دیدگاه کییرکگارد هیچگونه معیاری برای انتخاب نشان نمیدهد.
2. از کییرکگارد میپرسیم آیا شورمندی بیحد و حصر، شما را وادار به اقامه استدلالهای عقلی بر ایمانگرایی نموده است، یا نتایج استدلالها موجب شده است تا ایمان را شورمندی بیحد و حصر بدانید؟ آیا همین باور، بر دلایل و تحقیقی استوار نیست که به بازنگری نتایج آن در آینده نیازمند باشید؟ چگونه باور شما به تعویق نیفتاد؟ اگر ظهور ایمان اصیل مستلزم پایان یافتن عقل باشد، در میان عقلای عالم چه زمانی منتظر ظهور ایمان اصیل باشیم؟ آیا ایمان اصیل شما پس از پایان عقل شکل گرفت؟ البته این پرسشها و مانند آنها برای انسانهای آگاه، پاسخی روشن دارد.
بنابراین داستان ذبح فرزند که سراسر کتاب ترس و لرز را به خود اختصاص داده است، نمیتواند گواه مدعای ایمانگرایی خردستیزانه کییرکگارد باشد، بلکه بر مبنای قرآن، ایمان همراه با عقلانیت است."