چکیده:
گردشگری کشاورزی در سال های اخیر به طور روز افزونی مورد توجه قرار گرفته است و کشورهای مختلف به منظور ترویج و ارتقای آن تلاش زیادی انجام داده اند. صاحب نظران بر این باورند که گردشگری کشاورزی می تواند به عنوان راهبردی جدید نقش مهم و سازنده ای در توسعه پایدار کشاورزی و روستایی ایفا نماید. بر این اساس، پژوهش حاضر با یک مطالعه کیفی با روش نمونه گیری هدفمند چالش ها و مسائل پیش روی توسعه گردشگری کشاورزی را در مناطق روستایی شاهرود مورد واکاوی قرار داده است. گردآوری اطلاعات نیز از طریق برگزاری جلسه گروه اسمی اصلاح شده و مصاحبه، با سه گروه ذی نفع کلیدی (کشاورزان، گردشگران و مدیران) در تابستان 1394 به دست آمده است. سوال محوری مطرح شده در جلسه عبارت بود از: چالش ها و مسائل توسعه گردشگری کشاورزی در مناطق روستایی شاهرود کدم اند؟ نتایج پژوهش نشان می دهد ذی نفعان چالش ها و مسائل فراروی توسعه گردشگری کشاورزی در شهرستان را در شش گروه فاصله از مراکز عمده جمعیتی، سیاست های جامع ملی و منطقه ای، آگاهی و آموزشی، بازاریابی محصولات، آداب و رسوم و قوانین موجود طبقه بندی نمودند.
Agritourism has become increasingly important in recent years and different countries have put a lot of efforts to promote it. Experts believe that agritourism can play an important and constructive role in sustainable agricultural and rural development as a new strategy. Accordingly، the present study analyzes the challenges and issues facing agritourism development in the rural areas of Shahrud city using a qualitative research design and purposive sampling. Data were collected via holding interviews and meetings with three groups of stakeholders (farmers، tourists and managers) based on the modified Nominal Group Technique (NGT) in the summer of 2015. The central question raised at the meeting was: What are the challenges and issues of agritourism development in the rural areas of Shahrud city? According to the results، the stakeholders
categorized the challenges and issues facing agritourism development in Shahrud into six groups: distance from major population resources، comprehensive national and regional policies، awareness and training، marketing، customs، and laws
خلاصه ماشینی:
Valdivia & Barbieri مي تواند باعث افزايش قدرت نهاد مزرعه خانوادگي، حفظ ميراث روستايي، رسوم اقليت ها، سبک هاي معماري سنتي، افزايش غرور و موقعيت کشاورزان، توانمندسازي زنان روستايي و ايجاد روابط در سراسر گروههاي فرهنگي منجر خواهد شد (لاپان و باربيري ٢٠١٤،١؛ النبرگ و بالکي ٢٠٠٧،٢؛والديويا و باربيري ٢٠١٤،٣؛يانگ ٢٠١٢،٤) در بعد زيست محيطي گردشگري کشاورزي مي تواند به حفاظت از زيست بومهاي طبيعي و اکوسيستم ها و حفظ منابع آب کمک نمايد همچنين آسيب هاي زيست محيطي را کاهش دهد و مناظر اطراف روستا را بهبود ببخشد (کارلسن ، گتز وعلي- کينگ ٢٠١٢،٥) در بعد اقتصادي نيز گردشگري کشاورزي مي تواند به افزايش شغل ، سود کشاورزي و درامد خانواده منجر گردد؛ همچنين باعث بازاريابي ديگر محصولات مزرعه گردد (باربيري ،٢٠١٣؛ مکگي ،٢٠٠٧؛ يانگ ،٢٠١٢) در مطالعات باربيري (٢٠١٣) نيز بيانشده است گردشگري کشاورزي در مقايسه با ساير کسب وکارهاي کشاورزي مزاياي چندگانه اقتصادي، اجتماعي فرهنگي و زيست محيطي بيشتري براي مزارع، خانوادههاي - کشاورز و حتي جامعه ايجاد مي نمايد.
در ايران نيز مطالعاتي درزمينه گردشگري کشاورزي صورت پذيرفته است ؛ به عنوان مثال: مطالعه بدري و همکاران (١٣٩٢) مشارکت جامعه محلي در توسعه گردشگري کشاورزي، ورمزياري و همکاران (١٣٩٣) تمايل شهروندان براي پرداخت خدمات گردشگري کشاورزي، لنگرودي و حيدري (١٣٩١) تبيين قابليت هاي گردشگري کشاورزي در تنکابن و ترابي و همکاران (١٣٩٤) راهکارهاي توسعه گردشگري کشاورزي در مناطق روستايي شهرستان شاهرود را موردبررسي قراردادند؛ به عبارتديگر مي توان گفت که تمام مطالعات انجامشده در ايران به وجود زمينه هاي توسعه اين نوع گردشگري اشاره دارند.
Rapid assessment procedures(RAP) که مي توان به عنوان روش مشارکتي کارآمد در عرصه برنامه ريزي مشارکتي روستايي معرفي نمود تکنيک گروههاي اسمي است ؛ بنابراين ، اين پژوهش با استفاده از روش کيفي تلاش مي کند مسائل و چالش هاي فراروي توسعه گردشگري کشاورزي در مناطق روستايي شهرستان شاهرود را از نگاه ذي نفعان کليدي کشف نمايد.