چکیده:
بسیاری از شهرهای بزرگ جهان در محیطهای ساحلی واقع شدهاند و همة این شهرها موقعیتهای مهمی در اقتصاد، فرهنگ و کارکردهای اجتماعی دارند. با چنین شرایطی، توسعة این شهرها به سرمایهگذاری گستردة سهامداران و ذینفعان منجر میشود و بهاینترتیب ساختار فضایی سایر شهرهای غیرساحلی منطقه از این توسعه تاثیر میپذیرند. هدف از این پژوهش، تحلیلی بر ساختار فضایی شهرهای ساحلی و غیرساحلی در راستای تدوین برنامهریزی راهبردی شهرهای استان بوشهر است. نوع پژوهش کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. جامعة آماری مورد مطالعه در این تحقیق 31 نقطة شهری ساحلی و غیرساحلی استان بوشهر در سال 1390 است. برای جمعآوری اطلاعات در این تحقیق از روش کتابخانهای (اسنادی) استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از مدلهای برنامهریزی شهری و منطقهای (رتبه– اندازة شهری، نخست شهری، ضریب کششپذیری و مدل برنامهریزی راهبردی SWOT) و بهمنظور بررسی ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته و تجزیه و تحلیل استنباطی دادهها از آزمونهای آمار استنباطی و مدلهای پیشرفتة آماری مانند ضریب رگرسیون چندمتغیره، تحلیل واریانس، برازش رگرسیون و آزمون T-text استفاده شده است. یافتههای تحلیلی استفاده از مدل رگرسیونی چندگانة توام نشان میدهد شهرهای ساحلی که میدانهای نفتی و گازی عظیمی دارند، سطح توسعة فضایی بسیار بالاتری نیز دارند؛ بهطوریکه به ازای یک واحد تغییر در اثر انحراف معیار کارکرد اقتصادی ساحل 814/ 0 واحد تغییر در ساختار فضایی شهرهای ساحلی ایجاد میشود. همچنین، نتایج ضریب اسپیرمن برابر با 865/ 0 است که این مقدار نشان میدهد ارتباط خیلی مثبت و قوی بین توزیع جمعیت و رشد و توسعة کارکردهای اقتصادی، فرهنگی، زیربنایی و حملونقل بین شهرهای ساحلی و غیرساحلی استان بوشهر وجود دارد. درنهایت، با مقایسة شهرهای ساحلی و غیرساحلی به لحاظ شاخصهای مختلف مورد مطالعه براساس آزمون T-test میتوان گفت از آنجاکه میانگین شهرهای ساحلی در شاخصهای اقتصادی، بهداشتی- درمانی و زیربنایی و حملونقل بیشتر است، توسعة ساختار فضایی شهرهای ساحلی بیشتر از شهرهای غیرساحلی است.
خلاصه ماشینی:
همچنین ، نتایج ضریب اسپیرمن برابر با ٠/٨٦٥ است که این مقدار نشان می دهد ارتباط خیلی مثبت و قوی بین توزیع جمعیت و رشد و توسعۀ کارکردهای اقتصادی ، فرهنگی ، زیربنایی و حمل ونقل بین شهرهای ساحلی و غیرساحلی استان بوشهر وجود دارد.
درنتیجه ، توجه هرچه بیشتر به این شهرها و بررسی قوت ها و ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها برای نیل به توانمندی ها، ضرورتی اساسی به منظور ارائۀ طرح ها و برنامه ها برای این شهرها محسوب می شود که این پژوهش با تحلیل عوامل جمعیتی ، اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی ، کالبدی به دنبال تدوین برنامه ریزی راهبردی برای توسعۀ شهرهای ساحلی استان بوشهر است .
بخش های چهارگانۀ داده شده بر مدل به میزان ٧٤/٢ درصد از تغییرات توسعۀ ساختار فضایی شهرهای استان بوشهر را تبیین می کند و باقیماندة اندک واریانس ها از طریق عوامل ناشناخته که در این تحقیق نیامده است ، تبیین و پیش بینی می شوند (جدول ٦).
درنهایت ، برای بررسی تفاوت بین ساختار فضایی توسعۀ شهرهای ساحلی و غیرساحلی استان بوشهر از روش T-test مستقل استفاده شده است .
M. , 2012, Egyptian coastal regions development through economic diversity for its coastal cities, Housing and Building National Research Center, HBRC Journal, Vol. 8, No. 3, PP.
, 2012, Explaining the approach choice of Develop management strategies for coastal areas with emphasis on Ecology, Journal of Urban Management, Vol. 2, No. 30, PP.