چکیده:
این مقاله پس از ارائه حجم جریانات دو طرفهٔ تجاری، موضوع یکپارچگی اقتصادی را بهعنوان یک فرصت در قالب اقتصاد جهانی با استفاده از مدل جاذبه بررسی و تحلیل میکند. مدل جاذبه نیز با استفاده از دادههای بینالمللی سالانه ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۵ با روش دادههای پنل، برآورد میشد تا ضمن در نظر گرفتن اثرهای انفرادی مربوط به کشورهای عضو، جریانات تجاری دو جانبهٔ کشور ایران برای حضور در یکپارچگی اقتصادی شورای همکاری خلیجفارس و یکپارچگی کشورهای حوزهٔ اقیانوس هند مورد تخمین واقع شود و پتانسیل تجاری دو جانبهٔ کشور ایران برای حضور در مورد یکپارچگی اقتصادی بهعنوان ترتیبات تجاری مطلوب مورد بحث قرار گیرد.نتایج به دست آمده نشان می دهند علامت ضریب پنانسیل تجاری مثبت بوده و می تواند جریانات تجاری دو جانبه ایران را به ترتیب عضویت به میزان 5 و 25 درصد افزایش دهد و حتی صادرات به کشورهای غیر عضو یکپارچگی اقیانوس هند را نیز با افزایش 15 درصدی مواجه کند.
خلاصه ماشینی:
مدل جاذبه نیز بـا اسـتفاده از داده های بین المللی سالانه ١٩٩٤ تا ٢٠٠٥ با روش داده های پنل ،٢ برآورد می شود تا ضمن در نظرگرفتن اثرهای انفرادی مربوط به کـشورهای عـضو، جریانـات تجـاری دو جانبـة کـشور ایـران بـرای حـضور در یکپارچگی اقتصادی شورای همکاری خلیج فارس و یکپـارچگی کـشورهای حـوزة اقیـانوس هنـد مـورد تخمین واقع شود و پتانسیل تجاری دو جانبة کشور ایران بـرای حـضور در مـورد یکپـارچگی اقتـصادی به عنوان ترتیبات تجاری مطلوب مورد بحث قرار گیرد.
نتایج به دست آمده نشان می دهند علامت ضریب پتانسیل تجاری مثبت بـوده و مـی توانـد جریانـات تجاری دو جانبة ایران را به ترتیب عضویت به میزان ٥ و ٢٥ درصد افـزایش دهـد و حتـی صـادرات بـه کشورهای غیرعضو یکپارچگی اقیانوس هند را نیز با افزایش ١٥ درصدی مواجه کند.
Aij: متغیـر مجـازی کـه در مـدل جاذبـه بـه شکل های زیر و به تفکیک مورد استفاده قرار گرفته است : س متغیر مجازی DINT: نشان دهندة تـأثیر یکپـارچگی اقتـصادی بـر کـشورهای عـضو یکپارچگی اسـت .
از آنجا که مدل مذکور به روش داده های پنل مـورد بـرآورد قـرار گرفتـه تـا اثرهـای ثابـت و انفرادی مربوط به کشورهای تجاری شریک نیز مورد توجه قرار گیرد و اریـب نـاهمگنی از میـان برود، مدل مذکور برای یکپارچگی های مورد بررسی در دو مرحله بـه شـکل زیـر اسـتفاده شـده است : (٤) InXijt=aij+a1InYit+a2InYjt+a3InPOPit+a4InPOPij+a5DINTijt+Uijt ln بیانگر لگاریتم در پایة طبیعی و Xij نشان دهنـدة جریـان تجـاری کـشور i وj در طـول دورة زمانی t است .