چکیده:
نقد کتاب، نوعی نقد ادبی است که آثار را بر اساس محتوا، روش کار و نیک و بدیهای آن و همچنین طبق نظر، مهارت و قدرت تحلیل منتقد ارزیابی میکند. منتقد، عوامل مختلفی را برای تحلیل اثر در نظر میگیرد که از آن جمله است: موقعیت و اعتبار نویسندۀ کتاب، تحلیل موضوعی اثر، سطح نگارش، شیوۀ پردازش متن، درستی و نادرستی معانی، اعتبار و ارزش استنادها، رویکردها، روش فصلبندی، جامعنگری متن، اعتبار و برخی عوامل دیگر. صائب، نمایندۀ سبک هندی است. مفاهیم در این سبک به سبب تلاش شاعران در یافتن معنی بیگانه و دیریاب، مضمونهای متفاوت و متنوّع و برقراری ارتباطهای ظریف میان محسوسات و غیر محسوسات، بسیار مبهم و پیچیده هستند. از این رو، اشعار در این سبک به شرح و بررسی دقیق نیازمند است و شرح آنها بسیار ضروری است. چند نویسنده به سبب این ضرورت، برخی از غزلیات صائب را شرح کردهاند. هدف این پژوهش، شناخت منسجمترین و بهترین گزیدة غزلیات صائب و همچنین معرّفی کاستیها و معایب هر یک از آنهاست. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است و در آن شرحهای موجود از نظر اعتبار و شخصیت نویسندگان، مقدّمهها و فهرستها، شیوۀ پردازش، استنادها، شیوۀ نگارش، فواید و نقصان آن و درستی و نادرستی معانی، نقد و بررسی شده است؛ در نتیجه، مشخّص شد اگرچه هنوز، نگارش شرحهای گستردهتر و دقیقتر کاملاً ضروری و لازم به نظر میرسد، هر یک از شرحهای موجود به گونهای در رفع دشواریهای شعر صائب مفید و مناسب است. از نظر محتوایی و دقّت در بیان نکات خاص و مهمّ شعر صائب، شرح معدنکن، قهرمان و کریمی از بهترین شرحها هستند؛ اما با وجود برخی کاستیهای این شروح، میتوان گفت در صورت تفصیلِ بیشتر بر کیفیت آنها نیز افزوده خواهد شد.
Book Review، which is a form of literary criticism that evaluates a book based on the content، methodology، and goodness and badness of it. Usually، book reviews are according to the critic's opinion. In most cases، a review is based on the critical analysis of critics. The critics may consider the effects of different factors such as the reputation and credibility of the author، thematic analysis of writing، text، method of processing، reliability and value of the references، approaches، and methods of writing chapters، validity and invalidity of meanings، universality of the text and so on. The authors of this paper have criticized and analyzed the books that have explained Saeb's poetries. Because of the efforts of poets in the Indian style، that Saeb is the best representative of it، for finding new ideas and different contents and crating relationships between tangible and intangible phenomena، this style is a complex one. Hence، his poetry needs to be analyzed and explained accurately. For this need، several authors have written some books and have tried to analyze and explain his poetries. In this paper، we have analyzed and criticized these books regarding the validity of authors' thematic analysis of writing، text، method of processing، reliability and value of the references، approaches، methods of writing chapters، validity and invalidity of meanings، universality of the text and so on.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش بـا روش توصـیفی ـ تحلیلـی انجـام شـده است و در آن شرحهای موجود از نظر اعتبار و شخصیت نویسندگان، مقدمه ها و فهرست ها، شـیوة پـردازش، اسـتنادها، شیوة نگارش، فواید و نقصان آن و درستی و نادرستی معانی، نقد و بررسی شده است ؛ در نتیجه ، مشـخص شـد اگرچـه هنوز، نگارش شرحهای گستردهتر و دقیق تر کاملا ضروری و لازم به نظر می رسـد، هـر یـک از شـرحهـای موجـود بـه گونه ای در رفع دشواریهای شعر صائب مفید و مناسب است .
از نظر محتوایی و دقت در بیان نکات خاص و مهم شعر صائب ، شرح معدنکن ، قهرمان و کریمی از بهترین شرحها هستند؛ اما با وجود برخی کاستیهای این شـروح، مـیتـوان گفت در صورت تفصیل بیشتر بر کیفیت آنها نیز افزوده خواهد شد.
سپس اشعار، معنی و شـرح ابیـات را ذکـر مـیکنـد، امـا مخاطب از نویسنده انتظار تفصیل بیشتری دارد؛ زیرا با توجه بـه دانـش و تخصـص نویسـنده در سـبک هنـدی و شـعر صائب ، گزارش و شرح بیشتر ابیات همراه با ضرورت نیاز دانشجویان به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه ، بـیتردیـد بر رونق کار میافزود.
با وجود این موارد، نویسنده در بسیاری از ابیات شاعر با دقت نظر و توجـه خاصـی، اشـعار را شـرح کـرده اسـت و گاهی دو معنی را برای یک بیت ذکر میکند.
در مرتبۀ آخر، شرح برزی، معنی ابیات، تلمیحات، لغات عرفانی را مفصل بیان کـرده اسـت کـه ایـن از امتیـازات آن است ، اما تلاش نویسنده در انتخاب غزلهای زیبا و ساده است و این گزینش به گونه ای نیست که مخاطب بـا خوانـدن این شرح، دشواریهای سبک صائب را دریابد و برطرف کند.