چکیده:
قیمت گذاری مناسب آن، به عنوان یکی از ابزارهای اقتصادی، می تواند نقش مهمی در کاهش اتلاف و بهینه سازی مصرف آب در بخش کشاورزی داشته باشد. بر این اساس، هدف این مطالعه تعیین نرخ مناسب آب آبیاری در شبکه های آبیاری و زهکشی منتخب استان فارس در راستای اجرای قانون هدفمند سازی یارانه هاست. برای رسیدن به این هدف، با استفاده از روش برنامه ریزی خطی، قیمت سایه ای آب در مصارف کشاورزی و با استفاده از روش اقتصاد مهندسی و هزینه تمام شده آب از منابع سطحی و زیرزمینی برآورد شد. سپس این قیمت ها با تعرفه شرکت های متولی آب و همچنین هزینه آب بهای پرداختی توسط کشاورزان در وضعیت موجود مقایسه و پیشنهادهایی برای تعیین قیمت مناسب آب کشاورزی ارائه شد. نتایج نشان داد که متوسط هزینه تمام شده هر متر مکعب آب از منابع سطحی و زیرزمینی استان فارس به ترتیب 860 و 544 ریال است درحالی که هر متر مکعب آب در تولیدات کشاورزی استان فارس حداکثر 350 ریال فایده خالص ایجاد می کند. براساس یافته های تحقیق، در یک برنامه زمانی بلند مدت، امکان واقعی کردن قیمت آب وجود دارد و پیشنهاد می شود سیاست های مدیریت منابع آب در راستای قانون هدفمند کردن یارانه ها به سمتی هدایت شود که به توازن ارزش و هزینه کامل آب منجر شود.
Abstract Proper pricing of water as one of the economic measures can play a role in reducing waste and optimizing water use in agriculture. Accordingly، the aim of this study was to determine the appropriate price of water in irrigation and drainage network of the province، which is in line with the implementation of the targeted subsidies law. To achieve this goal by using linear programming، shadow prices of water for agriculture and using engineering economy، the cost of water from surface and groundwater sources were calculated، respectively. Then these prices were comprised with the water tariff determined by water companies and the prices that paid by farmers at current situation and according to this comparison، the some offers were proposed to determine the price of water in agriculture. The results showed that the average cost per cubic meter of water from surface and groundwater resources in Fars Province were 860 and 544 Rials، respectively، while each cubic meter of water in agricultural production provides a net benefit of 350 Rials. According to the findings، in a long-term schedule، it is possible to achieve real price in agricultural water. Also، it is recommended that water resources management policies in line with targeted subsidies law to be leads to the balance between full cost and full value of water.
خلاصه ماشینی:
"مصوبه شماره ٢٧٤٤٣/٤٤٧١٢ه مورخ ١٣٨٢/٨/١١ میرزایی (١٣٧٨)، ترکمانی و همکاران(١٣٧٧)، محمدی نژاد (١٣٨٠)، تهامی پور (١٣٨٤)، تهامی پور و همکاران(١٣٨٨) در تعیین ارزش اقتصادی یا قیمت سایه ای آب کشاورزی، مطالعات یونگ (٢٠٠٥)، داندی و همکاران (١٩٨٤)، گریفین و پری (١٩٨٥)، گوهاو (١٩٨٦)، سامپس (١٩٩٢)، هی و تینر(٢٠٠٤)، تزور و دینار (١٩٩٧)، بنیزوانگر و همکارانش (١٩٩٣)، سیگراوز و ایستر (١٩٨٣)، مودیمو (١٩٨٦)، ابوزید (٢٠٠٢)، گومز و رایزگو (٢٠٠٤)، رنزتی و دوپنت (١٩٩٩)، یوهانسون (١٩٩٧)، لیکزیا هی (٢٠٠٤)، سینگ (٢٠٠٧)، هانگ و همکاران (٢٠٠٦)، پترا و هلگرز (٢٠٠٢)، آنوروگوپتا (٢٠٠٢)، صبوحی و همکاران (١٣٨٦)، بلالی و همکاران (١٣٨٩)، اسدی و همکارن (١٣٨٦)، سلطانی (١٣٧٢)، صنوبر (١٣٧٥)، فرخ (١٣٧٥)، ترکمانی و اسدی ( ١٣٧٤ ) و مرتضوی و همکاران (١٣٩٢).
روش تحقیق در این قسمت روش شناسی و دادههای مورد استفاده برای برآورد ارزش اقتصادی آب در مصارف کشاورزی و محاسبه هزینه تمام شده آب از منابع سطحی و زیرزمینی در استان فارس مورد بررسی قرار گرفت .
,n در این مطالعه ، الگوی برنامه ریزی خطی برای اراضی و شبکه های مربوط به سدهای منتخب استان فارس به طور جداگانه فرموله شد و ارزش اقتصادی یا قیمت سایه ای به تفکیک اراضی طرحهای آبی منتخب ارائه گردید تا با هزینه تمام شده آب در آن طرح آبی مقایسه و برای تعیین نظام تعرفه مناسب مورد استفاده قرار گیرد.
با توجه به وزن سهم منابع آبهای سطحی و زیرزمینی ، متوسط هزینه تمام شده آب در استان فارس از منابع مختلف ٦٦٦ ریال به ازای هر متر مکعب می باشد که طبق نتایج این مطالعه حدود دو برابر ارزش اقتصادی به دست آمده برای هر مترمکعب آب می باشد."