چکیده:
مناسبات مکانی، به عنوان یک لایۀ نشانهشناختی در مطالعات گفتمانی، در بازتولید روابط قدرت، تولید هژمونی و مشروعیت به ایفای نقش میپردازند. در این پژوهش، سعی بر آن داریم تا با بررسی نسبتهای مکانی زن شخصیت اصلی رمان، طوبی، نشان دهیم که چطور مکان دلالتگر میشود و چطور به واسطۀ جنسیت، نشاندار میشود. خانه، نقشی محوری در رمان طوبی و معنای شب ایفا میکند؛ خانهای که با شروع داستان، طوبی در حیاط آن توصیف میشود و تا پایان رمان که پیری و مرگ طوبی است، او را در بر گرفته است. پیوند خوردن این خانه و زنِ شخصیت اصلی رمان، دلالتهای چندی را در پی دارد که در این پژوهش با استفاده از نظریۀ نشانهشناسی مکان به تبیین آن پرداختیم. فرض این پژوهش بر این است که در این رمان، تقابل دوتایی درون/ بیرون با تقابل دوتایی زن/ مرد متناظر است؛ به این معنی که درون با زنانگی و بیرون با مردانگی نشاندار میشود و برهم زدن این تناظر به فاجعه میانجامد. این ساختار تمایزی تا جایی ادامه پیدا میکند که ذهن، درونیترین لایۀ مکانی میشود که شخصیتهای زن در آن زندگی میکنند. همچنین این ساختار تمایزی به تقسیم کار جنسیتی و برخی کلیشههای جنسیتی در رمان دامن میزند.
خلاصه ماشینی:
"مناسبات مکانی و بازتولید کلیشه های جنسیتی : تناظر دنیای ذهنی و دنیای عینی در رمان طوبی و معنای شب * ندا کاظمی نوایی مهبود فاضلی **، فرزان سجودی * 1 * چکیده مناسبات مکانی ، به عنوان یک لایة نشانه شناختی در مطالعات گفتمانی ، در بازتولید روابط قدرت ، تولید هژمونی و مشروعیت بـه ایفـای نقـش مـی پردازنـد.
مقدمه در بررسی رابطة بین جنسیت و مکان ، با پدیده ای تحـت عنـوان فضـاهای جنسـی شـده و فضاهای جنسیتی شده مواجه می شویم و این پرسش مطرح می شود کـه آیـا فضـا جنسـی است ؟ اگر چنین است جنسی شدن آن چگونه صورت می گیرد؟ و آیا فضاهای جنسی شده تأثیری بر تولید و بازتولید کلیشه های جنسیتی دارد؟ در این پژوهش به رابطة همبستة مکان و جنسیت در رمان طوبی و معنای شب تأکیـد خـواهیم کـرد تـا بـا بررسـی کارکردهـای گفتمانی مکان ، به مثابه یک لایة متنـی بـه چگـونگی تولیـد و بازتولیـد روابـط قـدرت در مناسبات جنسیتی بپردازیم .
کارکرد استعاری ذهن در مقـام مکان و آن هم درونی ترین لایة مکانی که طوبی به آن می خزد، نتیجة کلیشه سازی مناسبات مکانی و صورت بندی های گفتمانی خاص است ؛ صورت بندی هـای گفتمـانی کـه گفتمـان مسلط و جامعة مردسالار بشدت از آن محافظت می کنند تا نظم نمـادین جامعـة مردسـالار شکل موجود خود را حفظ کند."