چکیده:
مجموعة خطبه ها، نامه ها و حکمت های امیرالمومنین (ع ) که جمع کننده اش شریف رضی (ره )، به حق نهج البلاغـه اش نامیده است ، بلاغت مجسم و فصاحت محقق است . زیرا به دور از ایجاز مخل و اطناب ممل ، معیار تمام عیار زیبایی و الگوی کامل روشنی است به گونه ای که از دیر زمان تا عصر ما موافقان و مخالفان بر آن صحه گذاشته اند. در بین عامه از عبدالحمید کاتب تا شیخ محمد عبده و در بین خاصه از سیدرضی تا سید جعفر شهیدی همه شیفتة بلاغت و شیوایی آن شده انـد. کـلام حضرت امیر(ع ) چنان آراسته به انواع آرایه های لفظی و معنوی و بدیعی است و پیراسته از حشو و اضـافات بشـری ، کـه الحـق لقب "اخ القرآن " گرفته است . از قدیم الایام که سخنان امیر یکّه تاز عرصة سخنوری ، علی (ع )، به فارسی برگردانده شد، یکی از بزرگترین غبن ها و خسارات فارسی زبانان عدم انتقال فصاحت و بلاغـت نهـج البلاغـه در ترجمـة آن بـود. اسـتاد گرانقـدر و مترجم بلند مرتبه مرحوم دکتر سید جعفر شهیدی (ره ) به این آرزوی دیرینه جامة عمل پوشاند. استاد شهیدی با تکیه بر ظرافت ها و آرایه های کلام عربی و با تسلط بر دقایق و ظرایف سخن فارسی به خوبی از عهدة این مهم برآمد. ترجمـة نهـج البلاغـة او، نخستین و تنها ترجمه ای است که نشان دهندة بخشی از زیبایی های سحر قرین و آرایه های شعر آفرین امام علـی (ع ) اسـت . در این مقاله با تکیه بر خطبة اول ، نامة اول و حکمت اول نهج البلاغه ، بازتاب شیوایی و روایی و آراستگی و پیراستگی کلام مولا علی (ع ) در ترجمة استاد شهیدی بررسی می شود.
خلاصه ماشینی:
"نکتة مهم دیگری که در این ترجمه در مقایسه با ترجمه های دیگر نهـج البلاغـه دیـده می شود، به کاربردن واژه هایی هم معنی برای نسبت ها و عطف های طولانی است ؛ به طـوری که در سخن حضرت علی (ع ) یک فعل یا اسناد برای آن به کار رفته است که با عطـف هـای پیاپی فاعل و مفعول هایی در پی آن بیاید، اما شهیدی هنگـام ترجمـه تمـام عطـف هـا را بـه صورت یک جملة مجزا و با فعل و اسنادی متفاوت از بقیه امـا بـا بـار معنـایی یکسـان بیـان می کند و این عمل آنجا هنرمندانه تر می نماید که سجع را در تمام اسنادها همچنـان رعایـت می کند.
بـا توجـه بـه آنکـه «سـبک برخـی از شاعران و نویسندگان وابسته به آن دسته ترفندهای بـدیعی اسـت کـه اگـر حـذف شـوند و جملة تمایز سخنش با زبان عادی از بین می رود هم سطح آن مـی شـود» (بهـار، ١٣٨٨: ٤٥)، می توان اذعان کرد که به کارگیری انواع سجع از سوی شهیدی برای او سبکی ایجاد کرده است که در ترجمه های دیگر نهج البلاغه ، دیده نمی شود."