چکیده:
حضرت عباس علیه السلام فرزند برومند امام علی علیه السلام و پرچمدار جبهه حق، در واقعه کربلا است. رشادتها و رفتارهای مثال زدنی ایشان در دفاع از حریم اهل بیت علیهم السلام در برابر ستم و استبداد امویّان آثار فراوانی داشت که از زمان و مکان واقعه طف فراتر رفته است. بسیاری از این ابعاد شخصیتی و خصلت های والای انسانی در شعر عربی انعکاس داشته و موردتوجه شاعران در قرون متمادی بوده است. شعر معاصر عربی در راستای شعر پیشینیان نسبت به این ابعاد اخلاقی اهتمام ورزیده و به وفور بدان پرداخته است. نگارنده این مقاله سعی دارد جنبه های مختلف شخصیت حضرت عباس علیه السلام را که بیشتر موردتوجه شاعران معاصر عربی بوده، بررسی و استخراج نموده و میزان تاثیر این خصال نیک را در این عرصه بیان نماید. شاعران معاصر ضمن بهادادن به تمامی خصلت های انسانی حضرت عباس علیه السلام ایشان را برای نسل های کنونی و آینده بهترین الگو و شایسته ترین مثال دانستند.
خلاصه ماشینی:
"ایشان نه تنها ظلم ستیزی و آزادی خواهی را بنیان نهاد، بلکه سایر خصلتهای بزرگ انسانی را نیز عینیت بخشید: أبا الفضل یا من أسس الفضل والإباو دون احتمال الضیم عز و منعةوقفت بمستن النزال و لم تجدو لا عیب فی الحر الکریم إذا قضی أبی الفضل إلا أن تکون له أباتخیرت أطراف الأسنة مرکباسوی الموت فی الهیجا عن الضیم مهربابحد الظبا حرا کریما مهذبا (امین، 1983: 6/ 443) این ویژگی برجسته در گفتار، رفتار و کردار حضرت عباس(ع) الگویی مثال زدنی برای تمامی مبارزان راه حق و آزادی خواهان عالم شده و بنا بر گفته عبدالعزیز عندلیب (2004م) شاعر کویتی و حماسه سرای مشهور این کشور، ویژگی ستمستیزی حضرت در حقیقت امتداد گفتار و رفتار ظلم ستیزانه پدر و عموی حضرت عباس است، یعنی امام علی و حضرت جعفر علیهما السلام است: نماه الکرام الصید من آل هاشمیراه أباة الضیم أمثولة لهمفوالده الکرار و العم جعفرمکارمه فوق البیان بیانها و هم خیر خلق الله فی الفرع والأصلفقد کان لا یغضی علی الضیم والذلومثلهما العباس فی القول و الفعلوکل الذی قد قیل جزء من الکل (مهاجر، 1992: 189) شاعر در این ابیات با اشاره به خاندان اصیل بنی هاشم و پیشینه پرافتخار این خاندان در جوانمردی و ظلم ستیزی، ظهور چنین خلق و منشی در شخصیت حضرت عباس (ع) دور از انتظار ندانسته، چون خصلتهای کریمانه و انساندوستانه در این خاندان بسیارند و در وجودشان نهادینه شده است."